Canh năm, gà gáy, trời tờ mờ sáng thì thằng Lợn đã thức dậy từ rất sớm, không phải riêng Lợn mà ai phàm là kẻ ăn, người ở cho nhà Phú Ông Họ Bùi thì đều phải tập một thói quen đó chính là ngủ muộn thức sớm, mà Lợn luôn là đứa thức sớm đầu tiên, vì nó còn phải đun thuốc, chuẩn bị buổi sáng cho bu và em.

Bu Thắm của Lợn bệnh tình ngày một trở nặng đi, nên vì thế Lợn phải sốc vác hơn người bình thường để có thể làm chỗ dựa vững chắc cho bu và em, ngày thầy Tài mất, Lợn khi ấy tám tuổi đã mang trên người trọng trách trụ cột trong nhà, bu em chỉ còn Lợn là điểm tựa duy nhất, không phải Lợn thì sẽ không còn ai.

Hôm nay, Lợn luộc hai củ khoai lang mà hôm trước Lợn lên rừng kiếm củi may mắn đào được, Lợn thổi lửa riu riu ninh khoai cho mềm, sau đó bưng bát thuốc đi đến chiếc giường mà bu đang nằm, gọi bu dậy uống thuốc, bu Thắm bệnh tật liên miên, người bu cũng vì bệnh mà teo rút lại, nhìn bu như vậy lòng dạ nào Lợn chịu đựng được cho nổi.

Lợn lấy cái gối cũ tựa vào một gốc giường để bu ngồi dậy rồi chậm rãi thổi từng thìa thuốc đút cho bu.

- Bu a một tiếng để con đút thuốc cho bu.

Bờ môi bu Thắm mấp mái rồi hé mở, tiếp nhận từng thìa thuốc của Lợn, thuốc đắng nên nét mặt bu nhăn lại, khổ sở, Lợn hiểu ý liền đặt bát thuốc xuống và lấy một ít đường ra dỗ bu uống thuốc tiếp.

- Bu ơi bu uống thuốc ngoan rồi con cho bu ăn đường nha, đường ngọt lắm ăn xong miệng sẽ hết đắng luôn.

Bu Thắm cứ như đứa trẻ ngây thơ, bị lời dỗ ngọt của Lợn dẫn dụ, gật đầu lia lịa không chút nghi ngờ, bu Thắm quyết tâm uống cho bằng hết bát thuốc này để không phụ lòng của Lợn, cuối cùng bu đã uống hết thuốc thật, Lợn thở phào nhẹ nhõm, giữ đúng lời hứa cho bu một ít đường.

Khoai cũng vừa chín tới, Lợn vớt ra đĩa lấy chiếc rổ tre đậy lại, trước khi lên nhà trên không quên dặn Cu Tí vẫn còn đang ngủ say như chết trên chiếc võng rách.

- Hai củ khoai trên bàn, một của bu, củ còn lại của mày, đợi khi khoai nguội hẵng lột ra đút cho bu ăn, tao cho bu uống thuốc rồi.

Cu Tí, sáu tuổi, em trai ruột của Lợn, kém lợn năm tuổi, hiểu chuyện và có thể phụ giúp mấy việc lặt vặt như luộc rau, thổi cơm, mỗi tội không được đi học, có em trông bu, Lợn cũng an tâm được phần nào.

Lợn kí giấy bán thân vào nhà phú ông làm người hầu năm Lợn tám tuổi, công việc của Lợn chính là một chân sai vặt của cậu Hai Độ, nhắc đến phú ông Họ Bùi, nổi lừng nổi lẫy khắp cái thôn Tô Chẩm này rồi có ai mà không biết, phú ông có nguyên cái dinh thự to chà bá lửa được chia thành nhiều gian lớn nhỏ.

Phú ông, phú bà, cô cả, cậu hai, cô út ở trong gian nhà to nhất, trên được lợp mái ngói dưới có lót gạch tàu, nước đổ đầy giếng, gạo trút đầy lu, vàng bạc chất đống, cuộc sống thảnh thơi sung túc vô lo vô nghĩ. Kẻ ăn người ở trong nhà phải sống ở những gian nhỏ hơn, riêng chỉ có gia đình thằng Lợn là phải sống tạm bợ ở cái lều xập xệ, tuốt mị ngoài vườn trúc, thôi thì số phận là con nợ của gia đình phú ông, có chỗ ăn chỗ ở là phúc phần dữ lắm rồi, Lợn chẳng dám đòi hỏi gì thêm.

Chỉ mong sao bệnh tật của bu Thắm được tiêu trừ, anh cả đi làm xa về và chuộc bu con nhà Lợn ra, để cả nhà bốn người cùng nhau đoàn tụ. Lợn còn một người anh cả ít khi nhắc đến, anh cả hơn Lợn bảy tuổi, Lợn mười một thì anh cũng mười tám xuân xanh rồi.

Ba năm trước, thầy mất không lâu, anh cả theo bạn bè đi làm ăn ở kinh thành, giao phó bu và em lại cho Lợn, anh phải đi xa để giúp trang trải cuộc sống cho gia đình, và để trả hết nợ cho nhà phú ông, Lợn tin tưởng rằng một ngày nào đó anh sẽ trở về, cứ vài tháng anh cả sẽ gửi tiền về một lần để phụ thuốc thang cho bu, anh viết thư cho Lợn rất chi là nhiều thư, Lợn học mót từ cậu nên cũng biết đọc với viết, nội dung trong thư quanh quẩn những câu anh cả hứa sẽ trở về hoặc là anh sẽ cố gắng kiếm thật nhiều tiền để chuộc bu con Lợn ra.

Lá thư gần nhất anh gửi về có nói là đợi khi Lợn đủ tuổi anh sẽ kể cho Lợn nghe một bí mật, Lợn nóng lòng muốn biết nhưng anh nhất quyết phải đợi Lợn đủ tuổi rồi sẽ nói cho Lợn nghe, Lợn phải kiên nhẫn chờ đợi thêm bảy năm nữa? Không biết đến khi đó Lợn có thoát khỏi kiếp con sen thằng hầu này không nữa?

- Thằng Lợn mày chết quách đâu rồi? Không mau lên đây hầu cậu.

Giọng cậu Hai Độ vừa cất lên, đánh bay mọi suy nghĩ vẩn vơ trong đầu Lợn, Lợn giao phó đàn lợn đang được tắm dang dở lại cho chị Khéo rồi ba chân bốn cẳng chạy lên gian phòng trên để hầu cậu.

- Dạ thưa cậu, cậu gọi con ạ

- Nhà này có một mình mày là thằng Lợn, cậu không gọi mày chả lẽ gọi thằng Khôn?

Anh Khôn là người hầu trước đây của cậu nhưng vì anh hầu không vừa ý cậu nên phú bà đã đẩy anh Khôn đi kéo xe đổi Lợn qua hầu cậu, còn phần của Lợn trước đây là phụ trong bếp với chị Khéo được chuyển lên hầu cậu, từ khi được Lợn hầu, cậu Hai Độ tiếng khó ở cũng dễ chịu đi chút ít.

- Dạ thưa cậu, do con ngu ạ mong cậu đừng giận

- Nuốt cái dạ của mày vào trong cho cậu nhờ

- Dạ...à không, vâng cậu ạ

- Đứng thừ người ra làm gì, hay mày đợi cậu phải dạy lại mày cách hầu cậu?

- Dạ thưa cậu, con không có dám.

Chợt nhận ra mình lại lỡ lời, khi nãy cậu vừa cấm dạ xong, Lợn nhanh trí chạy xuống dưới lấy một chậu nước mát hầu cậu rửa mặt, trời nóng bức cũng làm cho cậu trở nên nóng tính hơn, ý là bây giờ đã dịu đi ba phần, nếu là lúc trước thì thế nào cũng sẽ bị cậu hất nguyên chậu nước vào mặt, nhà này kẻ làm vừa ý cậu vốn đã rất ít, hầu như ngoài Lợn ra thì cậu không vừa ý ai cả.

- Thưa cậu của con, không biết hôm nay cậu sẽ mặc bộ nào ạ?

Lợn đứng trước tủ quần áo của cậu, cầm trên tay hai bộ áo dài bằng gấm vóc thượng hạng, hoa văn thêu rồng, cái đen cái đỏ, cậu nhìn chăm chú một hồi lâu, Lợn nghĩ cậu đang chăm chú nhìn hai bộ áo dài vì bộ nào cũng nổi bật, chỉ riêng cậu biết, ánh mắt của cậu chỉ dán trên người thằng Lợn, cậu chăm chú rất lâu khiến Lợn tò mò, Lợn nhìn thẳng vào mắt cậu, ngây thơ hỏi.

- Cậu ơi, cậu chọn được bộ nào chưa?

Cậu Hai Độ bừng tỉnh, nhưng mau chóng lấy lại phong độ, tuyệt đối không để lộ sơ hở, chỉ bừa vào bộ áo dài màu đen một cách dứt khoát.

- Bộ này đi.

Lợn đem cái đỏ treo lại trên tủ, đi đến chỗ cậu nhón chân hầu cậu thay quần áo, người thiếu niên cao lớn hơn Lợn rất nhiều đang đứng ung dung trước mặt Lợn, cũng là cái người nói chuyện với giọng điệu phách lối nãy giờ ở đây chính là cậu Hai Độ, con trai duy nhất của phú ông, bảo bối tâm can của phú bà, là vua là chúa của dinh thự này, uy quyền chỉ sau mỗi phú ông.

Cậu mười bốn tuổi, sinh trước Lợn ba năm, cậu cao một mét bảy tám lận, cao hơn Lợn rất nhiều, cũng bởi vì vậy nên cậu hay trêu Lợn là thằng Lợn lùn, Lợn cao một mét sáu ba, so với chiều cao của đàn bà con gái trong thôn thì không hề lùn chút nào, nhưng so với đàn ông con trai thì có phần lép vế thật.

Mấy cô mấy bác an ủi Lợn đừng buồn, Lợn không cao nhưng được cái mả đẹp trai lại sốc vác, khi nào Lợn đủ tuổi sẽ gả con gái cho, nghe xong Lợn chỉ vừa khóc vừa cười, Lợn muốn phản bác lại cậu lắm nhưng rồi lại thôi, cậu trêu kệ cậu, Lợn lùn kệ Lợn.

- Mày đang suy nghĩ cái gì vậy?

Lời nói của cậu Hai lại một lần nữa cắt đứt dòng suy nghĩ của Lợn.

- Dạ không có gì đâu thưa cậu, con chỉ đang suy nghĩ là sau này con lớn lên nhất định con sẽ cao to, vạm vỡ và đẹp trai như cậu.

- Mày nằm mơ đi, chuyện đó sẽ không bao giờ xảy ra đâu.

- Tại sao hả cậu?

Lợn ngây thơ hỏi, cậu kề sát tai cậu khinh thường trả lời.

- Vì mày trông rất ngu và còn ẻo lả, ẻo lả chẳng khác gì đám đàn bà con gái.

Cậu áo mũ chỉnh tề, bước ra ngoài trước, để lại mình Lợn trong phòng, mặt đỏ, tai đỏ, tim thì đập nhanh như muốn rớt ra ngoài, Lợn ấm ức nói nhỏ chỉ đủ một mình Lợn nghe.

- Thì con vốn dĩ là con gái mà cậu... Chỉ là con phải làm con trai để trả nợ cho thầy bu...

Cậu Hai và Lợn hôm nay ra chợ xã chơi, từ nhà phú ông mà muốn chạy ra chợ xã thì phải đi một lần đò, bình thường công việc chèo đò sẽ do anh Khôn làm nhưng từ khi phú bà bắt anh Khôn kéo xe thì mọi công việc mà từ trước đến nay anh Khôn làm cũng được đẩy sang hết cho Lợn, thành ra hôm nay Lợn vừa hầu cậu và kiêm luôn việc chèo đò.

Cậu Hai Độ ung dung ngồi trên đò ngắm cảnh ngâm thơ, tay cầm chiếc quạt phe phẩy trong bộ dáng rất phong tình, chỉ khổ thân Lợn thôi, Lợn một tay chống một tay chèo muốn hục hơi cậu cũng chả thèm quan tâm gì nó cả, thi thoảng có vài chiếc đò lướt qua, cậu thấy trên đò của ai có con gái đẹp là cậu đều trêu chọc hết, Lợn chỉ khẽ nhíu mày rồi thôi, mấy cô con gái nhà lành độ chừng mười bốn mười lăm, đang tuổi cập kê.

Trông cô nào cô nấy tươi xanh phơi phới cả lên, nom cái dáng õng ẹo, cặp gò má đỏ ửng hồng như hai quả cà chua chín khi bị cậu Hai trêu chọc nhìn duyên dáng yêu kiều chết đi được, ban đầu là cậu tưởng những cô gái đó liếc mắt đưa tình với cậu nên cậu cũng hưởng ứng theo, không phải vì cậu đây ham mê của lạ gì đâu, mà do cậu muốn nhìn thấy khuôn mặt khó chịu của ai đó thêm một chút nữa thôi.

Chỉ là có trời mới ngờ rằng, mấy nhỏ con gái nhà lành đó không phải nhìn cậu, mà nhìn vào thằng hầu của cậu, chúng nó đang dám ở trước mặt cậu, liếc mắt đưa tình với thằng hầu nhà cậu, thằng Lợn, đột nhiên nhận thấy sắc mặt cậu có gì đó không đúng, Lợn ngại ngùng dò hỏi.

- Cậu ơi, mấy cô gái bên đó nhìn trúng cậu của con hay gì kìa.

- Đó là chuyện đương nhiên, ai bảo cậu mày vừa đẹp trai lại có sức hút

- Ý mà hình như mấy cổ cũng nhìn về phía con, lẽ nào là do con cũng vừa đẹp trai lại có sức hút giống cậu.

- Tầm phào, đó là do mày đang hưởng ké hào quang chói loá của cậu mày thôi

- Ờ ha, cậu nói cũng đúng.

- Ờ ha, ờ ờ gì mà ờ? Cậu bảo mày chèo đò ra xã hay bảo mày đứng thò lõ con mắt ra ngắm gái.

- Dạ, con...con chèo liền đây

Cậu giận dỗi, quay mặt sang chỗ khác tiếp tục ngắm phong cảnh, Lợn tiếp tục cầm hai quai chèo kiếm bờ để tấp, một lúc sau hai chủ tớ đã có mặt tại chợ xã, Lợn kiếm chỗ gửi đò rồi lật đật đuổi theo sau cậu, y chang như cái đuôi nhỏ ngoe nguẩy ngoe nguẩy, đến một quán nước vối, cậu muốn dừng chân nghỉ ngơi ở đó, Lợn lấy khăn thấm mồ hôi cho cậu.

- Mày ngồi xuống luôn đi.

- Dạ thưa cậu, con không dám.

- Cậu bảo mày ngồi thì mày cứ ngồi, ở đây có cậu và mày mà mày còn câu nệ tiểu tiết chứng tỏ là mày không tôn trọng cậu mày.

- Dạ cậu đừng giận mà, để con ngồi xuống.

Lợn khổ sở dữ lắm mới dám cắn răng ngồi xuống, cũng may ở đây không có phú ông cũng chẳng có phú bà, nếu mà hai người đó ở đây, có đánh chết Lợn, Lợn cũng không dám nhìn thẳng vào mặt cậu chứ đừng nói là ngồi ngang hàng cái kiểu này.

- Mày, cái thằng này! Mày còn đợi cậu dạy mày cách ngồi sao cho đúng?

- Dạ?

Lợn chưa hiểu chuyện gì xảy ra thì cậu đã đá vào chân Lợn một cái nhẹ, Lợn nhìn lại dáng ngồi của mình đúng là có hơi xấu hổ, con trai con tráng mà ngồi chéo nguẩy như vậy thì chết ngắt rồi, thảo nào cậu nói Lợn ẻo lả, coi bộ Lợn phải gồng lên chút nữa mới được.

Lợn sửa lại dáng ngồi, để hai chân thòng xuống tự nhiên, cặp chân mày của cậu cũng bắt đầu giãn ra đôi chút, con gái chủ quán đem lên hai cốc nước vối, Lợn vì căng thẳng mà cầm lên nốc một phát sạch trơn, vừa đặt cốc xuống thì đã thấy cậu nhìn mình chằm chằm, Lợn cúi mặt xuống không dám nhìn lên vì Lợn biết mình vừa làm cậu Hai một phen mất mặt, cậu chậc lưỡi ngán ngẩm rồi cầm cốc nước vối, từ tốn thưởng thức.

Cô con gái của chủ quán chứng kiến cảnh tượng vô tri vừa rồi, cũng không nhịn được cười, cổ đứng ở trong, len lén vén tấm màn cửa ra nhìn đằng chỗ của Lợn, lại phì cười thêm lần nữa, bu cô đứng cạnh véo nhẹ vào eo cô một cái, cô mới tỉnh táo lại mà phụ bà bán nước.

Ở phía ngoài này cậu và Lợn thì đang nói chuyện như hai người "Đàn Ông", cậu dò hỏi Lợn có đang để ý con gái của nhà nào không, Lợn chỉ lắc đầu lia lịa, Lợn mới mười một thôi mà, sao cậu hỏi nhiều câu liên quan đến chủ đề trai gái vậy?

- Cậu thì lại thấy có vẻ cô con gái của quán nước này "chấm" mày rồi đó.

Cậu hừ nhẹ một tiếng, rõ ràng là đang dỗi ai đó.

Lợn vội xua tay.

- Dạ không có đâu cậu ơi, cổ thích cậu thì có, cậu đẹp trai, cao to, bụng còn có múi nữa! Chẳng bù cho con vừa lùn vừa xấu, người thì gầy như que củi.

- Mày khỏi cần nịnh, cậu là đàn ông, cậu nhìn là cậu biết.

- Con thua cậu rồi, cái gì cậu cũng nói được ý.

Cậu nói không phải là không có lý, dầu gì so với Lợn thì cậu cũng là con trai, nhưng mà năm nay cậu mười bốn rồi mà chưa thấy gì hết, đàn ông con trai trong thôn cỡ tuổi của cậu người ta đã cặp kè trai gái hết rồi, còn cậu thì suốt ngày cứ dính với thằng hầu là Lợn miết, đã đến lúc cậu cũng phải có một người giúp cậu nâng khăn sửa túi chứ không thể dính liền với Lợn cả đời được, sẽ ảnh hưởng đến danh tiếng của Lợn và cậu sau này.

Vẻ mặt Lợn đăm chiêu, hỏi lảng sang chuyện khác.

- À mà cậu ơi?

- Chuyện gì?

- Con nhớ dạo trước có ông địa chủ ở thôn khác qua thôn mình đến ngõ ý muốn gả con gái của ổng cho cậu.

- Ý mày là gì?

- Con nghe tụi con trai thôn bên kia đồn là con gái của ông địa chủ kia đẹp lắm, cổ tên cái gì mà là...ừm, hình như cổ tên Ngọc Lan, đúng rồi cổ tên Ngọc Lan, người ta đẹp vậy mà cậu còn chê.

- Sao? Mày thích con gái của lão hả?

- Dạ, không cậu ơi con không có dám!

- Mày thân với tụi con trai thôn bên lắm à?

- Dạ không luôn ạ

- Dạ với chả dạ bực cả mình...

- Không, con không thích cổ...con cũng không có thân với tụi con trai thôn bên.

- Mày đã không thích vậy mày nói với cậu để làm gì?

- À dạ là con chỉ tò mò là sao cậu từ chối người ta ạ, con thấy...Tội cho cô Ngọc Lan, cậu biết không! Kể từ lúc đó cậu từ chối, cổ mang tiếng... Không có ai dám đến dạm hỏi cổ nữa, đàn bà con gái mà mang tiếng như vậy khó gả đi lắm.

- Lão tự làm tự chuốc, không phải lỗi của cậu mày, hiểu chưa?

- Dạ cậu, con hiểu rồi! Ý mà cậu ơi, vậy cậu có để ý ai chưa ạ?.