Tác Giả
Thuở ấy, làng Đông Phú hãy còn yên ả, con đường đất đỏ trước dinh nhà Hội đồng Nguyễn mỗi chiều lại phủ một lớp nắng vàng mỏng như tơ. Nhà Hội đồng nổi tiếng là gia thế bậc nhất vùng, nếp nhà gỗ lim sẫm màu đứng uy nghi giữa vườn cau, vườn mít, như một dấu ấn của thời thịnh vượng. Người dân trong làng mỗi khi nhắc đến gia tộc ấy đều giữ giọng kính cẩn, bởi không chỉ giàu có, nhà Hội đồng còn là chỗ dựa tinh thần cho bao cảnh nghèo khó. Đương thời, cụ Hội đồng Nguyễn là người học rộng, tính tình nghiêm minh, trọng nghĩa khí, nên chuyện lớn chuyện nhỏ của làng đều qua tay cụ xét đoán. Những buổi họp làng diễn ra dưới mái hiên rộng, tiếng cụ trầm đều, từng câu từng chữ như nắn nót sự phải trái cho dân tình.
Trong dinh, nếp sống gia phong giữ rất nghiêm. Con cháu từ nhỏ đã học lễ giáo, biết kính trên nhường dưới. Những ngày giỗ chạp, khói trầm hương quyện giữa tiếng mõ tụng kinh, khiến không khí ngôi nhà cổ càng thêm trầm mặc. Một thời, người ta xem nhà Hội đồng Nguyễn như biểu tượng của sự bề thế và chuẩn mực đạo đức. Dẫu năm tháng trôi, cơn lốc đổi thay cuốn theo nhiều thứ, nhưng trong ký ức người làng Đông Phú, bóng dáng dinh thự ấy vẫn còn nguyên vẹn—như lời nhắc nhở về một giai đoạn mà nếp nhà, nếp làng được giữ bằng sự liêm chính và lòng nhân của những bậc tiền nhân.
