Khó Nuông Chiều
[Hồi I: Tiếng chuông gió bên hiên] Chương 1. Minh Lam
Mùa mưa năm ấy đến sớm hơn thường lệ. Mây xám phủ kín trời Nam Kỳ, nằng nặng như muốn nuốt trọn ánh sáng cuối ngày.
Trước cổng lớn của phủ Hội đồng Trần, một chiếc xe thổ mộ dừng lại lụp xụp, bánh xe còn đọng đầy bùn đất ướt lầy.
Người đánh xe run run che nón lá, lật tấm vải bạt phủ bên trên ra. Một đứa trẻ gầy gò hiện ra giữa hơi ẩm lạnh lẽo, như bông hoa héo úa giữa trời đông.
Nó khoảng chín tuổi. Áo rách loang lổ màu nâu đất, tóc bết nước mưa dính chặt vào gáy, đôi tay nhỏ bé ôm chặt cái bị cói cũ kỹ như đang ôm lấy cả gia tài của đời mình.
Thằng bé chậm rãi đưa mắt nhìn lên cánh cổng sắt đen cao vượt đầu người, nơi rồng phượng kim loại uốn khúc uy nghiêm như đang canh giữ lãnh địa của kẻ quyền thế.
Tên nó là Nguyễn Bảo Lam.
Con của một thầy thuốc nghèo ở vùng ven. Còn mẹ nó, nghe nói là con gái của một nhà nho nhỏ đã mất tước.
Nhưng giờ đây, cả hai đều đã nằm dưới đất lạnh từ trận dịch tả năm ngoái. Còn nó, chỉ là một đứa trẻ mồ côi không nơi nương tựa, bị họ hàng đẩy đi với lời hứa mơ hồ.
Người đánh xe, một lão già mặt đầy nếp nhăn, quay sang nói với Lam, giọng khẽ khàng.
...
Vào đây rồi, phải biết giữ mồm giữ miệng, cố gắng làm lụng, may ra mới có chỗ dung thân.
Nguyễn Bảo Lam (9)
//mím môi, gật đầu nhẹ//
...
//quay sang bà bếp già đang đứng chắn lối cổng sau//
...
Thưa bà, đây là thằng bé con người bạn cũ của tôi.
...
Cha mẹ nó... cả hai đều đã mất trong trận dịch tả kinh hoàng năm ngoái rồi.
...
Cha nó trước khi nhắm mắt có dặn dò, cố gửi nó vào đây... coi như cứu một mạng người, cũng là tích chút công đức nơi cửa Phật.
Bà Xuân
//với đôi mắt tinh anh, chậm rãi nhìn Lam từ đầu đến chân//
Ánh mắt bà sắc bén như đang cân nhắc xem có nên mua một mớ rau héo hay một con gà ốm ngoài chợ.
Một đứa trẻ mồ côi, không nơi nương tựa, thân phận chẳng khác gì hạt bụi giữa đường.
Nguyễn Bảo Lam (9)
//ngẩng đầu lên, giọng nói nhỏ nhưng rõ ràng//
Nguyễn Bảo Lam (9)
Dạ, con tên là Nguyễn Bảo Lam.
Nguyễn Bảo Lam (9)
Dạ, chín tuổi.
Bà Xuân
//liếc nhìn thân hình gầy guộc của nó, hừ lạnh một tiếng//
Bà Xuân
Nhìn còi cọc thế này, biết làm được việc gì?
Bà Xuân
//không chờ câu trả lời, phẩy tay// Thôi được rồi, theo ta. Sẽ có người chỉ việc cho. Nhưng nhớ kỹ.
Bà Xuân
Làm không được việc, lười biếng hay gây chuyện thì lập tức bị đuổi đi. Ở đây không nuôi kẻ ăn hại.
Bà Xuân
Đã vào đây thì phải tuân thủ quy củ, không được tự tiện. Hiểu chưa?
Nguyễn Bảo Lam (9)
...Dạ, con hiểu rồi ạ.
Bà Xuân
//quay người, bước những bước chắc nịch vào bên trong khuôn viên rộng lớn//
Lam cúi đầu thật thấp, đến tận rốn. Nó đã quen với việc cúi đầu từ lâu lắm rồi. Từ khi cha mẹ mất, từ khi phải sống nhờ nhà người ta, từ khi biết rằng mình chẳng còn gì ngoài cái mạng nhỏ bé này.
Nguyễn Bảo Lam (9)
Dạ... con cảm ơn bà.
Lam hít một hơi thật sâu, đôi mắt nâu nhạt lướt nhìn lần cuối khung cảnh bên ngoài cánh cổng lớn, nơi nó vừa bước qua, rồi cắn môi, bước theo cái bóng to lớn của bà ta, bước vào một thế giới hoàn toàn mới, nơi số phận của nó từ giờ phút này sẽ được viết bằng những trang sách khác.
Phủ Hội đồng rộng đến mức có thể lạc đường ngay trong sân sau. Những dãy nhà ngang, nhà dọc nối liền nhau bằng hành lang lát gạch đỏ bóng loáng, mái ngói âm dương uốn cong như những đợt sóng đang cuộn chầm chậm.
Mùi hoa mộc thảo thoang thoảng trong gió, quyện với tiếng chày giã gạo nhịp nhàng từ khu bếp xa xa, tạo nên một bản hòa âm của sự thịnh vượng mà Lam chưa từng được chứng kiến.
Lam bước đi lần lượt qua từng hành lang, hai tay ôm chặt cái bị cối, mắt chỉ dám nhìn xuống nền gạch. Nó sợ nếu nhìn lung tung sẽ bị mắng, sẽ bị đuổi ngay trong ngày đầu tiên.
Nguyễn Văn Tý
Này, thằng mới kia!
Nguyễn Bảo Lam (9)
//giật mình quay lại//
Nguyễn Văn Tý
//cười toe toét, để lộ hàm răng trắng và hơi hô//
khazhwy
Đợi mình thi xong đã huhu
Chương 2. Nơi trú ẩn
Nguyễn Văn Tý
Mày là thằng mới vào hả? Tao là Tý. Làm ở đây được hai năm rồi. Có gì không hiểu thì cứ hỏi tao.
Trước sự thân thiện bất ngờ, Lam chưa kịp đáp lời thì Tý đã nhanh nhảu kéo tay nó, giọng trở nên nghiêm túc:
Nguyễn Văn Tý
Nhưng trước hết, tao dặn mày vài điều. Nhớ kỹ nhé, đừng có dại mà làm ầm ĩ, đừng có vô tư đi lung tung, nhất là đừng để cậu Hai khó chịu với mày!
Nguyễn Bảo Lam (9)
Cậu... Hai?
Tý liếc mắt nhìn quanh, thấy bà Xuân đã đi xa, liền kéo tay Lam tụt sâu vào một góc tường khuất, nơi những bụi chuối rậm rạp che bớt tầm nhìn. Giọng Tý hạ thấp thành tiếng thì thầm.
Nguyễn Văn Tý
Cậu Hai là con trưởng của ông Hội đồng. Năm nay mười lăm tuổi, nhưng ghê lắm!
Nguyễn Văn Tý
Người trong phủ từ già đến trẻ, từ trên xuống dưới, ai cũng phải dè chừng. Tao nghe nói cậu ấy học rất giỏi, ông lớn rất hài lòng, nhưng tính tình thì... khó đoán thấy mồ.
Lam nuốt nước bọt. Trong lòng nó vừa sợ, vừa tò mò một cách kỳ lạ. Một cậu ấm chỉ lớn hơn nó vài tuổi mà lại có thể khiến cả mọi người phải khiếp sợ?
Nguyễn Bảo Lam (9)
Cậu ấy... ghê như thế nào?
Nguyễn Văn Tý
Ghê là... dữ không hề dữ, nhưng khó tính kinh khủng.
Nguyễn Văn Tý
//thêm mắm thêm muối//
Nguyễn Văn Tý
Mày biết không, hồi tháng trước có thằng hầu tên Sửu, lỡ tay đánh vỡ một cái lọ hoa ngọc của bà lớn, cậu Hai đi ngang qua thấy.
Nguyễn Văn Tý
Cậu ấy chỉ dừng lại, nhìn mảnh vỡ, rồi nhìn thằng Sửu đang run lẩy bẩy, và nói có một câu thôi: 'Dọn đi, không thích thấy mặt nữa.'
Nguyễn Văn Tý
Thế là thằng đó bị đuổi ngay lập tức, nó còn chưa kịp ú ớ gì.
Nguyễn Bảo Lam (9)
//ôm chặt hơn cái bị cối nhỏ xíu đựng vài bộ quần áo cũ và kỷ vật//
Nó liếc nhìn qua kẽ lá về phía khu nhà chính nguy nga, lòng dâng lên một nỗi sợ mơ hồ.
Nguyễn Bảo Lam (9)
"Cậu Hai ấy, rốt cuộc là một người như thế nào?"
Nguyễn Văn Tý
//vỗ vai Lam một cái, nụ cười lại nở trên môi như xua tan bầu không khí nặng nề//
Nguyễn Văn Tý
Thôi, đừng có sợ vặt thế! Tao dẫn mày đi xung quanh một vòng, cho biết chỗ nào nên tới, chỗ nào nên tránh.
Nói rồi nó kéo tay Lam bước ra khỏi góc tường. Ánh sáng buổi sáng mùa đông yếu ớt rọi xuống hai đứa trẻ, hơi ấm hiếm hoi xua đi chút hàn khí.
Nguyễn Văn Tý
Đây là nhà bếp.
Tý chỉ vào một dãy nhà rộng, khói lửa nghi ngút, mùi thức ăn thoang thoảng bay ra.
Nguyễn Văn Tý
Bà Xuân như long gia cầm thú, quyền hành lớn lắm. Sáng sớm mà gặp bà ấy cau mày là cả ngày hôm đó xem như xong.
Nguyễn Văn Tý
Nhưng bà ấy công bằng, không ưa nịnh hót. Mày chăm chỉ, bà ấy sẽ để ý.
Hai đứa lướt qua nhà bếp, Tý tiếp tục chỉ dẫn.
Nguyễn Văn Tý
Kia là khu vườn sau, trồng toàn hoa thơm cỏ lạ, có ông lão làm vườn trông coi. Chỗ đó yên tĩnh, lúc rảnh tao hay trốn ra đó ngồi.
Nguyễn Văn Tý
Nhưng nhớ, đừng có dại mà hái bất cứ bông hoa nào, toàn là giống quý, đắt tiền lắm.
Lam lặng lẽ gật đầu, ghi nhớ từng lời. Đôi mắt nó mở to, quan sát kỹ lưỡng từng ngóc ngách. So với căn nhà tranh vách đất của gia đình nó trước đây, nơi này rộng lớn và phức tạp như một mê cung.
Nguyễn Văn Tý
Khu nhà chính ở đằng kia. //hạ giọng//
Nguyễn Văn Tý
//chỉ tay về phía một tòa nhà gỗ hai tầng mái cong uy nghi//
Nguyễn Văn Tý
Chỗ đó, không có việc thì tuyệt đối đừng lảng vảng. Ông lớn, bà lớn, các cô, các cậu đều ở đó. Lỡ may làm phiền là xong đời.
Đang nói thì Tý chợt khựng lại, kéo tay Lam nép vào một gốc cây lớn. Một bóng người thấp thoáng phía xa.
Nguyễn Văn Tý
Đó là cô Hai, con gái của ông lớn. Tính cô ấy... thất thường lắm.
Nguyễn Văn Tý
Lúc vui thì cho quà, lúc giận thì đập phá đồ đạc. Gặp cô ấy thì cúi đầu chào, đừng nhìn thẳng vào mặt, cũng đừng nói gì trừ khi được hỏi.
Lam nhìn theo ánh mắt Tý, thấy một thiếu nữ khoác áo choàng lụa mỏng màu hồng nhạt đang đứng bên hồ cá, vẻ mặt bâng khuâng. Dù chỉ nhìn từ xa, nó cũng cảm nhận được một sự kiêu kỳ nào đó toát ra từ dáng vẻ của cô.
Rồi Tý dẫn Lam đến một dãy nhà ngang nhỏ hơn, cũ kỹ hơn.
Nguyễn Văn Tý
Đây là chỗ ở của bọn mình. Mày sẽ ở chung phòng với tao và mấy đứa khác.
Nguyễn Văn Tý
Tối về nhớ giữ trật tự, không được ồn ào.
Bước vào căn phòng tối om, mùi ẩm mốc xộc vào mũi. Vài đứa trẻ khác đang ngồi trên chiếu, thấy Tý dắt Lam vào liền ngẩng lên nhìn với ánh mắt tò mò.
Nguyễn Văn Tý
Tao mới dẫn thằng Lam này đi một vòng.
Nguyễn Văn Tý
Nó mồ côi, mới vào đây. Tụi mày đừng có bắt nạt nó.
Trần Đô Lộc
Ồ, thêm một thằng nữa để chia nhau gánh nặng à?
Nguyễn Văn Tý
//ném cho nó một cái liếc mắt cảnh cáo// Đừng có nói xàm!
Nguyễn Văn Tý
//quay sang Lam//
Nguyễn Văn Tý
Ở đây, bọn mình phải biết bảo ban nhau. Mày yên tâm, có gì khó cứ nói với ta.
Lam gật đầu, trong lòng dâng lên một chút ấm áp hiếm hoi. Có lẽ, trong thế giới xa lạ này, nó vẫn có thể tìm thấy một chút an ủi.
Nó siết chặt hơn cái bị cối trong tay, tự nhủ lòng phải thật cẩn thận, phải sống thật tốt. Dù sao, đây cũng đã là nơi trú chân duy nhất của nó rồi.
Chương 3. Phận người ở
Ánh bình minh đầu tiên Lam thấy trong phủ là khi tiếng gọi của bà Quản vang lên như sấm, xé toang giấc ngủ mỏng manh của nó.
Giọng bà Xuân cao vút, chói tai, như tiếng dao cạo trên kính. Lam giật thót người, mở bừng đôi mắt còn mơ màng vì thiếu ngủ. Bên ngoài cửa sổ, bầu trời còn mờ mịt, gà chưa kịp gáy, mà công việc đã gọi.
Bà Xuân
Tỉnh dậy hết! Làm việc! Mặt trời chưa mọc mà tụi bây còn dám nằm đó ư?
Bảo Lam vội vùng dậy trong cái lạnh buốt của bình minh tháng Giêng. Những ngón tay nhỏ run rẩy cuộn chiếc chiếu cũ.
Bên cạnh, mấy đứa trẻ khác cũng lục đục ngồi dậy lúc nhúc. Có đứa chậm chạp hơn bị bà Quản đập tay roi mây vào lưng.
Bà Xuân
Mau lên! Cứ lề mà lề mề!
Nguyễn Thị Trúc
Cái bà Xuân đó, ngày nào cũng như ngày nào, gà chưa gáy đã rống lên như trâu. //thì thầm//
Nguyễn Văn Tý
Thôi, im đi chị Trúc. Lỡ bà ấy nghe được thì chết chị đó.
Nguyễn Thị Trúc
Hứ, nghe thì sao?
Bà Xuân
Hai đứa kia! Lảm nhảm cái gì? Muốn ăn roi nữa không? //quay sang//
Nguyễn Văn Tý
//giật mình, vội cúi đầu// Dạ không ạ! Chúng con đi làm ngay ạ!
Công việc đầu tiên của một đứa trẻ mới vào như Lam là những việc vặt nặng nhọc nhất như chẻ củi, xách nước, lau sàn, dọn lá khô trong sân. Không ai thèm dạy nó làm sao cho đúng cách, người ta chỉ chỉ tay ra chỗ nào đó và bảo.
Bà Xuân
Làm đi, chỗ này chỗ kia nữa!
Bà Xuân
Làm không xong thì đừng mong có cơm mà ăn.
Bàn chân bé nhỏ của Lam thoạt đầu còn rát bỏng vì phải chạy chân đất trên những viên gạch lạnh ngắt.
Sương đêm còn đọng trên nền gạch, thấm ướt lạnh cả gan bàn chân. Nhưng dần dần, da chân nó cũng quen dần đi, không còn cảm giác đau nhức như ban đầu nữa.
Bảo Lam lặng lẽ làm việc, như một cái bóng nhỏ giữa khuôn viên rộng lớn. Tay cầm chiếc xô nước bằng gỗ nặng trĩu, nước lạnh buốt làm các ngón tay nó tê cóng đến đỏ bừng. Khi trời lạnh quá, nó phải thổi hơi nóng vào lòng bàn tay để ấm lại, rồi lại tiếp tục xách nước.
？？？
Ê! Thằng nhỏ kia! Xách nhanh lên! Bếp thiếu nước rồi!
Nguyễn Bảo Lam (9)
Dạ... con xách ngay ạ.
Lam loạng choạng bê xô nước đầy, nước cứ bắn ra ngoài theo từng bước chân vội vã của nó. Khi về đến bếp, áo đã ướt lấm tấm, nhưng nó không dám phàn nàn.
Bà Năm
//nhìn thấy, lắc đầu thở dài// Chậm chân thế này, bữa trưa lại chỉ có nước hầm xương thôi.
Bà Năm
//nhìn Lam ái ngại// Mới đến hả con? Chân tay mưa dầm thế kia, lạnh lắm phải không?
Nguyễn Bảo Lam (9)
//cúi mặt, giọng lí nhí// Dạ... không sao đâu ạ.
Bà Năm
Không sao cái gì mà không sao.
Bà Năm
//lén đưa cho Lam một củ khoai luộc còn nóng hổi trong giỏ//
Bà Năm
Cầm lấy mà ăn tạm. Làm ở đây, phải nhanh tay nhanh mắt lên, không là đói đấy.
Nguyễn Bảo Lam (9)
//ngước nhìn, mắt rưng rưng// Con... con cảm ơn bà ạ.
Bà Năm
Ừ, ăn nhanh đi, kẻo bà Xuân thấy.
Bà Năm
//quay đi, vừa đi vừa lẩm bẩm// Tội nghiệp, nhỏ tuổi nhất mà phải làm việc nặng...
Lam vội nép vào góc, cắn vội miếng khoai. Hơi ấm từ củ khoai lan tỏa trong lòng bàn tay, như một sự an ủi hiếm hoi. Nó chưa kịp nuốt hết thì tiếng quát của bà Xuân đã vang lên:
Bà Xuân
Lam! Mày còn lảng vảng ở đấy làm gì? Sân sau đầy lá khô kia kìa, không đi quét ngay đi!
Nguyễn Bảo Lam (9)
Dạ! Con đi ngay ạ!
Bảo Lam nuốt vội miếng khoai cuối còn xém nghẹn họng, nó cầm lấy cây chổi to gần bằng người, vội vã chạy ra sân sau.
Những ngày tiếp theo cứ thế trôi qua trong chuỗi công việc lặp lại như bánh xe đạp, xách nước, chẻ củi, lau sàn, quét sân, rửa bát, mang cơm nước. Từ sáng sớm tinh mơ đến khuya khoắt, đôi chân nhỏ của Lam không được nghỉ ngơi.
Mỗi tối, Lam cuộn tròn trong góc bếp lạnh, nơi nó được phép ngủ nhờ vì trong buồng tập thể đã chật kín. Bà bếp già tuy khắc khổ nhưng cũng có chút lòng thương, bà cho nó ngủ ở đó.
Tiếng mưa đêm gõ nhịp lên mái ngói âm dương, âm thanh đều đặn như tiếng ru của người mẹ mà nó không còn. Hơi ấm từ bếp lò còn âm ỉ tỏa ra, ru nó vào những giấc ngủ chập chờn.
Đêm nào Lam cũng mơ về cha mẹ.
Mơ thấy mẹ đang ngồi may vá dưới ánh đèn dầu mờ ảo, giọng hát ru êm dịu.
？？？
Ru con giữa trời mưa gió... mẹ mong con lớn khôn...
Mơ thấy cha đang soi sách thuốc, tay lật từng trang giấy ố vàng, rồi quay sang cười với nó.
...
Lam, mai cha sẽ dạy con nhận chữ, chịu không?
Rồi giấc mơ vỡ tan. Thay vào đó là tiếng ho rũ rượi, tiếng kêu gào đau đớn, tiếng thở phè phè yếu ớt rồi im lặng. Im lặng đến đáng sợ.
Lam giật mình tỉnh giấc, mồ hôi đầm đìa. Nó ôm chặt lấy bản thân mình, cắn môi để không khóc thành tiếng. Đêm đen như mực, chỉ có ánh lửa bếp le lói phản chiếu trên khuôn mặt nhỏ bé đầy nước mắt.
Nguyễn Bảo Lam (9)
Cha mẹ...con nhớ hai người quá...
Download MangaToon APP on App Store and Google Play
