Chuyện rất lâu trước đây kể lại rằng, ở làng nọ có người con gái phải đi ở cho nhà trưởng giả. Ở nơi này nàng suốt ngày phải làm việc quần quật, còn bị chủ nhà đối xử vô cùng tệ bạc. Cái ăn lẫn cái mặc cũng chả có mấy, thi thoảng nàng còn bị bọn họ lôi ra đánh đập, hành hạ và chửi mắng rất tàn nhẫn. Bởi vậy nên tuy cô gái này tuổi chỉ đôi mươi nhưng cơ thể thì cứ teo quắt lại, nhìn vào đúng là vừa xấu xí lại bệ rạc không còn điểm nào để nói cả.
Vào một hôm, trong nhà trưởng giả ấy có giỗ, vì thế nên là cỗ bàn linh đình, tất cả họ hàng đều tới ăn uống vô cùng náo nhiệt. Cùng lúc đó, cô gái kia còn phải chạy đi chạy lại gánh nước không được nghỉ ngơi dù chỉ một phút.
Đến lần gánh thứ mười thì cô gái quả thật quá mệt mỏi, cả cơ thể như muốn rời hết ra. Không còn sức để đứng, cô gái đành phải ngồi tạm bên cạnh bờ giếng để nghỉ ngơi lấy sức một chút. Đột nhiên cô cảm thấy mình tủi thân vô cùng, nghĩ lại cuộc đời đầy đau khổ mà mình đã trải qua, quá thương tâm mà cô bưng mặt khóc nức nở không thôi.
Đúng lúc ấy thì Đức Phật đột nhiên xuất hiện trong diện mạo là một cụ già. Cụ già giả vờ như từ xa đi đến, dáng vẻ vô cùng mệt mỏi, cố kéo bước chân tới chỗ cô gái để xin miếng nước uống cho đỡ khát.
Cô gái vội vàng vục ít nước giếng lên để cho cụ già kia uống giải khát. Nhưng khi ông cụ ấy uống nước xong lại nói mình đói, muốn ăn. Và cô gái nghĩ tới mình có phần cơm còn chưa ăn liền dặn ông cụ cứ ngồi đấy chờ mình, còn cô thì lại quảy gánh lên đem nước trở về nhà.
Một lúc sau cô gái lại quay trở lại bên giếng, còn mang cả cơm theo, lấy cơm từ trong thùng ra, cô gái đưa cho ông cụ và bảo:
– Họ phần cơm con toàn là cơm cháy thôi, cụ cứ ăn tạm bát này chống đói tạm vậy ạ.
Cụ già nhận cơm ăn ngấu nghiến, khi ăn xong thì cụ già mới bảo cô gái:
– Khi nãy vì sao con lại khóc vậy?
Nghe cụ già hỏi, cô gái cũng ngập ngừng đôi chút, sau thì cúi gằm mặt xuống, cũng không dám trả lời. Cụ già thấy vậy lại nói tiếp:
– Ta chính là Đức Phật, ta thấy được con là một người có lòng rất tốt. Nếu như con có muốn điều gì thì ta sẽ giúp con được vui lòng.
Lúc này thì cô gái lại ngạc nhiên vô cùng, trong lòng cũng vô cùng mừng rỡ, sau đó thì kể lại toàn bộ mọi chuyện mà bấy lâu luôn giấu trong lòng cho Đức Phật nghe.
Khi biết điều mong ước của cô gái này chỉ làm cho mình bớt xấu xí hơn thì cụ già liền bảo cô lội xuống dưới giếng, tìm xem có bông hoa nào thấy đẹp thì mút lấy, như vậy thì ước nguyện sẽ thành sự thực.
Cô gái vâng lời lội xuống dưới giếng, khi xuống dưới nước thì cô mút lấy vài bông hoa màu trắng. Khi lên bờ, đột nhiên trông nàng lại xinh xắn, trắng trẻo, vốn là bộ quần áo rách rưới bây giờ cũng đã trở thành bộ quần áo đẹp đẽ.
Đến lúc cô gái ấy quảy gánh nước và trở về thì tất cả họ hàng nhà trưởng giả đều kinh ngạc vô cùng. Bây giờ cô gái xinh đẹp đến mức họ chẳng thể nào nhận ra nổi nữa. Và khi nghe được câu chuyện mà cô kể lại, mọi người đều muốn được cầu xin tý may mắn.
Tất cả mọi người đều hừng hực khí thế mà đỏ xô đến chỗ bờ giếng, trong lòng thầm cầu nguyện được gặp Đức Phật, ai cũng muốn mình được trẻ và đẹp hơn. Khi trông thấy cụ già còn ngồi lại ở bờ giếng thì tất cả mọi người đều vô cùng sung sướng như là vớ được của rơi vậy. Thành ra ngay bên cạnh bờ giếng ấy lạ diễn ra cảnh mọi người chen lấn nhau cùng đưa xôi thịt mời cụ già tới tấp:
– Cụ ơi, cụ mau xơi đi ạ! Cụ hãy xơi đi ạ! Sau đó thì mong cụ hãy giúp cho chúng tôi nữa!
Đương nhiên là Đức Phật nhận lời giúp, người cũng bảo bọn họ lội xuống dưới giếng, cũng dặn dò hệt như những gì mà người đã nói với cô gái kia.
Bên dưới giếng mọc đầy những bông hoa màu đỏ và những bông hoa màu trắng. Tất cả mọi người đều nghĩ rằng màu đỏ mới là màu đẹp hơn, vì vậy lúc lội xuống giếng đều tranh nhau tìm đến những bông hoa màu đỏ mà mút.
Tuy nhiên, đến khi tất cả lên bờ thì không ngờ, chẳng có một người nào trẻ lại cả, tất cả đều là già thêm: da mặt bây giờ nhăn nheo hết, người thì cứ quắt queo lại, trên người con mọc ra lông lá dày đặc, phía sau lưng còn mọc ra một cái đuôi dài nữa. Mọi người đến giếng ấy gánh nước, nhìn thấy vậy thì đều hoảng hồn hết cả:
– Kìa, mau nhìn có con quỷ kìa, bà con cẩn thận kẻo nó cắn đấy!
Nhưng lại có những tiếng khác chen vào:
– Sợ gì chứ! Mau đánh chết cái đám ấy đi!
Vậy là tất cả dân làng đều cầm theo đòn gánh mà đỏ xô tới định đánh. Người nhà trưởng giả vô cùng kinh hoàng, chẳng biết làm gì khác ngoài bỏ chạy, bọn họ cắm đầu cắm cổ chạy thẳng vào rừng sâu.
Cũng kể từ ngày đó thì cô gái cùng với đám người làm thuê nghèo ở nhà trưởng giả lại được hưởng hết những thứ của cải mà đám nhà trưởng giả để lại.
Còn về chuyện của trưởng giả cùng với đám họ hàng của mình, không dám trở lại làng nên đành phải vào trong rừng sâu ấn nấp, ngày ngày đành phải đi kiếm những quả dại trong rừng nuôi thân. Dáng đi của bọn chúng cứ lom khom, trên người mặc bộ quần áo rách rưới te tua, nhìn thiểu não vô cùng.
Dù vậy nhưng mà chúng vẫn còn rất tiếc số của cải của mình. Vì vậy nên ban đêm thi thoảng chúng lại rủ nhau mò về nhà, hoặc là gõ cửa, cũng có thể là ngồi ngay trước cửa nhà mà lải nhải, léo nhéo kêu cả đêm, tới khi gần sáng thì mới lại về rừng.
Cô gái cùng với mọi người thấy vậy thì cũng sợ hãi lắm, ban đêm thì đóng cửa chặt kín. Họ cũng họp nhau tìm cách để mà đuổi chúng đi xa. Vì vậy họ mới dùng mắm tôm để mà bôi vào tất cả những cánh cửa, hơn nữa còn đem rất nhiều những lưỡi cày đi nung nóng và trải đầy ở trước cổng nhà.
Vào một đêm, chúng lại kéo nhau mò về. Cũng theo như lệ thường thì chúng vươn tay đánh đu lên các song cửa để mà kêu gào. Tuy nhiên, lần này thì khi chúng vừa kịp mó vào thì lại bị mắm tôm dây đầy tay, sau đó thì vương lên khắp đám lông lá trên cơ thể, cả người đều hôi hám đến mức không chịu được.
Chúng vô cùng kinh sợ, vì vậy đành kéo nhau tới trước cổng ngồi như thói quen cũ. Tuy nhiên, khi vừa chạm mông xuống thì đã chạm ngay phải mấy cái lưỡi cày nung nóng khiến chúng phải la oai oái không thôi. Vừa đau vừa sợ, chúng ba chân bốn cẳng gào nhau chạy về rừng. Kể từ đó thì chẳng con nào còn dám trở về làng nữa.
Khi lên rừng kiếm củi thì thi thoảng người ta lại vẫn gặp chúng. Chỉ cần thấy thấp thoáng bóng người phía xa thì chúng lập tức chuyền qua các nhánh cây là lủi nhanh. Lâu dần người ta gọi chúng là khỉ.
Ngày nay thì vẫn còn không ít người nghĩ rằng loài khỉ chính là nòi của nhà trưởng giả khi xưa. Lí do mà đít những con khỉ ấy đều đỏ chính là do di truyền từ dấu vết bị bỏng khi xưa của tổ tiên chúng.
