—— TẤM CÁM —— KINH DỊ

Ngày xưa, có hai chị em cùng cha khác mẹ, chị tên là Tấm, em tên là Cám. Mẹ Tấm mất sớm, Tấm ở với dì ghẻ là mẹ Cám. Ban ngày Tấm phải chăn trâu gánh nước, thái khoai, vớt bèo, ban đêm lại xay lúa, giã gạo. Còn Cám được mẹ nuông chiều, không phải làm việc nặng, suốt ngày rong chơi. Một hôm dì ghẻ đưa cho mỗi người một cái giỏ và nói:

- Ai bắt được đầy giỏ tôm cá thì mẹ sẽ thưởng cho một cái yếm đỏ.

Tấm vốn chăm chỉ và quen mò cua bắt ốc nên bắt được nhiều tôm cá. Cám thì đủng đỉnh lội hết ruộng nọ đến ruộng kia, mãi đến chiều vẫn không được gì, thấy giỏ của Tấm đã đầy, Cám nghĩ ra một kế liền bảo chị:

- Chị Tấm ơi chị Tấm, đầu chị lấm, chị hụp cho xâu kẻo về mẹ mắng.

Tấm thật thà lội xuống ao sâu tắm gội. Cám thừa dịp chút hết tôm tép vào rỏ của mình rồi lén bỏ về trước. Tấm gội đầu xong, lên bờ thì thấy rỏ không, sợ dì mắng Tấm bưng mặt khóc huhu. Bỗng Bụt hiện lên hỏi: làm sao con khóc. Tấm kể cho Bụt nghe sự tình. Bụt bảo Tấm nhìn vào trong giỏ xem còn gì không, thì chỉ còn lại một con cá bống nhỏ xíu. Bụt dặn Tấm: Con mang cá bống về thả nuôi trong giếng, mỗi bữa con mang cho bống một ít cơm và nhớ gọi “bống bống, bang bang, lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta, chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người”. Nói xong Bụt biến mất. Tấm về nhà làm theo lời dặn của bụt, mỗi bữa để dành ít cơm giấu đem ra cho bống. Cứ nghe theo lời gọi quen thuộc của Tấm, bống lại ngoi lên mặt nước đớp cơm. Thấy Tấm thường mang cơm ra giếng, mẹ Cám sinh nghi sai Cám nấp rình ở bụi cây gần giếng, Cám nghe Tấm gọi bống bèn nhẩm thuộc câu gọi rồi về kể cho mẹ nghe.

Tối hôm ấy người dì gọi Tấm ra và dặn “Con ơi, mai con đi chăn trâu, nhớ chăn đồng xa, chớ chăn đồng gần, làng bắt mất trâu” . Tấm vâng lời dì, hôm sau đưa trâu đi ăn thật xa. Ở nhà mẹ con Cám mang bát cơm ra giếng, cũng gọi y như Tấm gọi. Bống vừa ngoi lên mặt nước, mẹ con Cám bắt lấy bống mang về ăn thịt. Chiều về, Tấm lại mang cơm ra giếng. Tấm gọi mãi nhưng không thấy bống đâu, chỉ có một cục máu nổi lên trên mặt nước. Biết có chuyện chẳng lành Tấm òa lên khóc. Bụt lại hiện lên hỏi: Làm sao con khóc?

Tấm kể sự tình cho bụt nghe. Bụt bảo “người ta ăn thịt bống của con rồi”. Con hãy nhặt xương nó, kiếm 4 cái lọ bỏ vào, đem chôn xuống 4 chân giường con nằm. Tấm ra vườn tìm xương bống nhưng tìm mãi vẫn không thấy mảnh xương nào, một con gà thấy thế kêu lên “cục ta cục tác, cục ta cục tác, cho ta nắm thóc, ta bới xương cho”. Tấm bốc nắm thóc ném cho gà, gà ăn xong chạy vào bếp bới một lúc thì thấy xương ngay. Tấm nhặt lấy cho vào 4 cái lọ đem trôn dưới chân giường như lời bụt dặn..Ít lâu sau, nhà vua mở hội, 2 mẹ con Cám sắm sửa quần áo đẹp đi chảy hội.

Thấy Tấm cũng muốn đi, mẹ Cám lấy ngay một đấu gạo trộn lẫn với một đấu thóc bắt Tấm ở nhà nhặt gạo ra gạo, thóc ra thóc. Hai mẹ con Cám đi rồi, Tấm tủi thân ngồi khóc, bụt biết chuyện hiện lên nói:

- Con đừng khóc nữa để ta sai chim sẻ xuống giúp.

Đàn chim xẻ lăng xăng, ríu rít, chỉ một lát đã nhặt xong. Gạo đã nhặt xong nhưng Tấm vẫn ngồi khóc vì không có quần áo đẹp đi hội. Bụt hiện ra nói:

- Con hãy đào những cái lọ xương bống đã chôn ngày trước lên.

Tấm đào lọ thứ nhất thấy toàn quần áo đẹp, lọ thứ hai có một đôi giầy thêu, lọ thứ ba có một con ngựa bé tý, nhưng vừa đặt xuống đất con ngựa hý vang và biến thành con ngựa thật. Đến lọ cuối cùng Tấm thấy một bộ yên cương xinh xắn. Tấm mừng quá vội tắm rửa rồi mặc quần áo mới vào. Trong phút chốc Tấm trở nên xinh đẹp, cưỡi lên lưng ngựa phóng như bay đến kinh thành. Nhưng khi ngựa phi qua một cây cầu đá để vào thành, chiếc hài của Tấm bỗng tuột khỏi chân rơi xuống nước, không kịp nhặt. Khi ngựa dừng lại ở trong hội, Tấm lấy khăn gói chiếc giầy còn lại rồi chen vào biển người. Khi đoàn xa giá chở vua đi đến chân cầu. Hai con voi ngự dẫn đầu đoàn bỗng nhiên cắm ngà xuống đất kêu rống lên, không chịu đi qua cầu. Vua thấy vậy, bèn sai quân lính tìm kiếm xung quanh xem có gì lạ không, quân lính lập tức bủa vây tìm kiếm, phát hiện trên mặt nước có một chiếc hài thiêu hoa, họ liền vớt lên trình cho Vua xem. Vua ngắm nghía chiếc hài hồi lâu không chán và tấm tắc khen: "Chiếc hài này quả thật tinh xảo, lần đầu tiên Trẫm mới nhìn thấy một chiếc hài đẹp sắc xảo đến vậy! Người đi chiếc hài này chắc hẳn phải là trang tuyệt sắc”. Vua liền truyền lệnh: mời tất cả những người con gái đi xem hội ướm thử hài, hễ ai đi vừa chiếc hài thì sẽ được vua lấy làm vợ. Đám hội bỗng trở nên náo nhiệt, các bà, các cô chen nhau đến chỗ thử giầy. Nhưng chẳng có ai đi vừa cả. Mẹ con nhà Cám cũng vào ướm thử hài cầu may, nhưng không tài nào vừa được. Khi mẹ con Cám vừa bước ra thì gặp Tấm, Cám ghé tai nói nhỏ với mẹ:

– Mẹ ơi, ai như chị Tấm cũng đi thử hài đấy!

Mụ dì ghẻ bĩu môi: “Con nỡm, chuông khánh còn chẳng ăn ai nữa là mảnh chĩnh vứt ngoài bờ tre! “ . Đến lượt Tấm, khi nàng vừa đặt chân vào chiếc hài thì vừa như in. Nàng mở khăn lấy chiếc hài còn lại đi vào, 2 chiếc giống nhau như đúc. Bọn lính hầu vỗ tay hò reo vui mừng. Lập tức vua sai đoàn tuỳ tùng rước nàng vào cung. Tấm bước lên kiệu trước con mắt ngạc nhiên, ganh tỵ và hằn học của mẹ con Cám. Tấm tuy sống sung sướng trong hoàng cung, nhưng vẫn không quên ngày giỗ cha. Nàng xin phép vua cho về thăm nhà và sửa soạn cỗ cúng cha giúp dì. Mẹ con Cám thấy Tấm trở về ngoài mặt thì ra vẻ mừng rỡ nhưng trong bụng lại ghen ghét đố kị, tìm cách hại nàng. Nghĩ ra được kế hay, mụ dì ghẻ bảo Tấm:

- Cha con rất thích ăn cau têm trầu. Để tỏ lòng hiếu thảo với cha, con hãy trèo lên cây cau sau nhà hái một buồng cau to nhất để cúng cha.

Tấm vâng lời trèo lên cây cau, trèo lên tới sát buồng cau, thì ở dưới đất, mẹ con Cám cầm dao đốn gốc. Thấy cây rung chuyển, Tấm hỏi:

- Dì làm gì dưới gốc thế?

- Gốc cau lắm kiến, dì đuổi kiến để nó khỏi lên đốt con.

Tấm chưa kịp xé buồng cau, thì cây cau đã đổ. Tấm ngã lộn cổ xuống ao chết. Mụ dì ghẻ vội lấy quần áo của Tấm mặc cho Cám và đưa Cám vào cung thay Tấm chăm sóc nhà vua. Vua nghe vậy trong bụng không vui, nhưng không nói lời nào. Tấm chết hóa thành chim Vàng Anh bay về cung, thấy Cám đang giặt quần áo cho vua. Vàng Anh hót:

- Phơi áo chồng tao, phơi lao phơi sào, chớ phơi bờ rào, rách áo chồng tao.

Rồi chim Vàng Anh bay thẳng vào cung hót ríu rít rất vui tai. Vua đi đâu chim bay theo đó. Từ ngày Tấm mất, nhà Vua buồn lắm, lúc nào cũng nhớ đến Tấm. Thấy chim vàng anh quyến luyến theo mình không rời, vua thấy lạ bèn bảo:

- Vàng ảnh vàng anh, có phải vợ anh, chui vào tay áo.

Chim vàng anh lập tức bay lại đậu vào tay vua, rồi rúc vào tay áo. Vua yêu quý vàng anh đến quên ăn quên ngủ... Vua sai làm một cái lồng bằng vàng cho chim ở. Từ đó, ngày đêm vua chỉ mải mê với chim, không đoái hoài gì đến Cám.

Cám ghen tị với chim Vàng Anh vội về mách mẹ. Mẹ Cám xui Cám cứ bắt chim làm thịt ăn rồi kiếm điều nói dối vua. Trở về cung vua, Cám làm theo lời mẹ, nhân lúc Vua đi vắng, Cám bắt chim làm thịt nấu ăn rồi vứt lông chim ở ngoài vườn.

Thấy mất Vàng anh, vua hỏi, Cám đáp:

- Trong lúc bệ hạ đi vắng, Vàng Anh đã bị mèo vồ bắt mất rồi.

Vua nghe xong, không nói gì cả. Lặng người đi vì buồn.

Nơi vứt lông chim vàng anh bỗng mọc lên hai cây xoan đào, cành lá tươi tốt. Khi vua đi dạo vườn ngự, cành lá của chúng sà xuống che kín thành bóng, như hai cái lọng. Vua thấy cây rợp bóng mát, liền sai lính hầu mắc võng vào hai cây rồi nằm chơi hóng mát. Khi vua đi khỏi thì cành cây lại vươn thẳng trở lại. Kể từ đó, không ngày nào Vua không ra nằm hóng mát dưới hai cây xoan đào.

Cám biết chuyện, lại ghen tị với 2 cây xoan đào chạy về nhà mách mẹ. Mẹ nó bảo, cứ sai thợ chặt cây làm khung cửi rồi lại kiếm điều dối vua. Về đến cung, nhân một hôm gió bão, Cám sai thợ chặt cây xoan đào lấy gỗ đóng khung cửi. Thấy cây bị chặt, vua hỏi thì Cám đáp:

- Cây bị đổ vì bão, thiếp sai thợ chặt làm khung cửi để dệt áo cho bệ hạ.

Nhưng khi khung cửi đóng xong. Cám ngồi vào dệt lúc nào cũng nghe thấy tiếng khung cửi rủa mình:

"Cót ca cót két

Tranh lấy chồng chị.

Chị khoét mắt ra"

Thấy vậy Cám sợ hãi, vội về nhà mách mẹ. Mẹ nó bảo đốt quách khung cửi, rồi đem tro đi đổ cho rõ xa để được yên tâm. Về đến cung, Cám làm như lời mẹ nói. Nó đem tro đã đốt đi đổ ở lề đường cách xa hoàng cung.

Đống tro bên đường lại mọc lên một cây thị cao lớn, cành lá xum xuê. Đến mùa có quả, cây thị chỉ đậu được có một quả, nhưng mùi thơm ngát tỏa ra khắp nơi. Bà lão hàng nước gần đó có một hôm đi qua dưới gốc cây, ngửi thấy mùi thơm, ngẩng đầu nhìn lên thấy quả thị trên cành cao, bà bèn giơ bị ra mà rằng:

– Thị ơi, thị à, thị rơi bị bà, bà để bà ngửi chứ bà không ăn.

Bà lão vừa nói dứt lời, quả thị rụng ngay vào bị bà. Bà lão nâng niu quả thị đem về nhà cất trong buồng, thỉnh thoảng lại vào ngắm nhìn và ngửi mùi thơm.

Ngày nào bà lão cũng đi chợ sớm. Từ trong quả thị bỗng có một cô gái thân hình bé nhỏ như ngón tay bước ra, nhưng chỉ trong chớp mắt nàng đã biến thành Tấm. Tấm vừa bước ra đã cầm lấy chổi quét dọn nhà cửa sạch sẽ, rồi đi vo gạo thổi cơm, hái rau ở vườn nấu canh giúp bà lão hàng nước. Khi nghe thấy tiếng bà lão đi chợ về, Tấm lại thu mình bé nhỏ lại, rồi chui vào quả thị.

Lần nào đi chợ về, bà lão cũng thấy nhà cửa ngăn nắp, cơm ngon, canh ngọt sẵn sàng, thì lấy làm lạ lắm.

Một hôm bà lão giả vờ đi chợ, nhưng đến nửa đường lại lén quay về, rình ở bụi cây sau nhà. Trong lúc đó, Tấm từ quả thị bước ra rồi cũng làm việc như mọi ngày. Bà lão rón rén, bước lại nhìn vào khe cửa. Khi thấy cô gái xinh đẹp từ trong quả thị bước ra đang dọn dẹp nhà cửa thì bà mừng quá, bất thình lình xô cửa vào ôm choàng lấy Tấm và xé vụn vỏ thị.

Từ đó Tấm ở với bà hàng nước, hai người thương yêu nhau như hai mẹ con. Hàng ngày Tấm giúp bà lão các việc thổi cơm, nấu nước, gói bánh, têm trầu để cho bà bán hàng.

Một hôm vua xuất hành ra khỏi hoàng cung, Thấy có quán nước bên đường sạch sẽ, bèn ghé vào. Bà lão mang trầu, nước dâng lên vua. Thấy trầu têm cánh phượng, vua sực nhớ tới trầu vợ mình têm ngày trước cũng y như vậy, liền hỏi:

- Trầu này ai têm?

- Trầu này con gái lão têm - bà lão đáp.

- Con gái của bà đâu, gọi ra đây cho ta xem mặt.

Bà lão gọi Tấm ra. Tấm vừa xuất hiện, vua nhận ra ngay vợ mình ngày trước, có phần trẻ đẹp hơn xưa. Vua mừng quá, bảo bà lão hàng nước kể lại sự tình, rồi ra lệnh truyền cho quân hầu lập tức đưa kiệu rước Tấm về cung. Nhớ ơn bà lão hàng nước, vua cho đón cả bà vào cung để phụng dưỡng.

Mẹ con Cám thấy Tấm trở về được vua yêu thương như xưa, thì nó không khỏi sợ hãi. Hôm nọ, Cám bèn lân la gặp Tấm hỏi thăm dò:

– Chị Tấm ơi, chị Tấm! Chị làm thế nào mà đẹp thế?

Tấm không đáp, chỉ hỏi lại:

– Có muốn đẹp không để chị giúp!

Cám bằng lòng ngay. Tấm sai quân hầu đào một cái hố sâu và đun một nồi nước sôi. Tấm bảo Cám xuống hố rồi sai quân hầu dội nước sôi vào hố. Cám lăn ra chết tươi. Tấm sai đem xác Cám làm mắm bỏ vào chĩnh gửi cho mụ dì ghẻ, nói là quà của con gái mụ gửi biếu. Mẹ Cám tưởng thật, lấy mắm ra ăn, bữa nào cũng nức nở khen ngon. Ngày nọ, có một con quạ đen ở đâu bay đến đậu trên nóc nhà mụ kêu rằng:

– Ngon ngỏn ngòn ngon! Mẹ ăn thịt con, có còn xin miếng!

Mẹ Cám giận lắm, chửi mắng ầm ĩ rồi vác sào đuổi quạ. Nhưng đến ngày ăn gần hết, dòm vào chĩnh, mụ thấy đầu của con gái mình thì kinh hãi lăn đùng ra chết.

——— THE - END ——-