Phản kháng là một đặc điểm tâm lý chung của lứa tuổi thanh thiếu niên. Đặc điểm này chủ yếu thể hiện ở ý thức và xu hướng hành vi bị đẩy lùi bởi tác động ngoại lực. Những nguyên nhân sinh ra tâm lý phản kháng chủ yếu dựa trên các phương diện:
1. Ý thức được sự trỗi dậy đột ngột của bản thân là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến tâm lý phản kháng của thanh thiếu niên. Với nhận thức về bản thân ngày càng cao của thanh thiếu niên, họ có xu hướng duy trì hình ảnh bản thân tốt, theo đuổi sự độc lập và lòng tự trọng, nhưng một số suy nghĩ và hành vi của họ không được thực tế chấp nhận và họ phải chịu nhiều thất bại lặp đi lặp lại, thế nên xuất hiện những suy nghĩ cực đoan, cho rằng trở ngại hành động của mình là đến từ người lớn, từ đó sinh ra tâm lý phản kháng.
2. Tính hưng phấn của hệ thống thần kinh trung ương quá mạnh cũng là nguyên nhân thứ hai dẫn đến tâm lý phản kháng của thanh thiếu niên. Các nhà sinh lý học chỉ ra rằng chỉ khi các chức năng của hệ thần kinh trung ương và hoạt động của các bộ phận ngoại vi tương ứng của cơ thể được phối hợp với nhau thì thể chất và tinh thần của mỗi người mới có thể ở trong trạng thái hài hòa. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu của tuổi vị thành niên, hoạt động của hệ thống thần kinh trung ương liên quan đến tình dục của cá nhân được tăng cường đáng kể, và hệ thống thần kinh trung ương của cá nhân ở trạng thái hoạt động quá mức, khiến thanh thiếu niên quá nhạy cảm với nhiều kích thích xung quanh họ, bao gồm cả thái độ của người khác đối với họ.
3. Tính độc lập là lý do thứ ba khiến thanh thiếu niên phản kháng. Thanh thiếu niên khẩn thiết đòi hỏi quyền được độc lập, coi cuộc sống và sự chăm sóc về tình cảm của cha mẹ là những trở ngại để đạt được sự độc lập, đồng thời coi sự hướng dẫn và giảng dạy của giáo viên và các thành viên khác trong xã hội là những hạn chế đối với sự phát triển của bản thân. Để có được cảm giác độc lập về tâm lý, họ có những mức độ khác nhau để từ chối bất kỳ loại ngoại lực nào.
Trong quá trình phát triển của cá thể, có khoảng hai thời kỳ kháng cự. Thời kỳ phản kháng đầu tiên xảy ra ở lứa tuổi từ 2 đến 4. Sự phản kháng lúc này chủ yếu thể hiện ở khía cạnh thể chất, tức là chống lại sự hạn chế hoạt động thể chất của cha mẹ, và sự phản kháng lúc này chủ yếu thể hiện ở khía cạnh tâm lý. Mặt khác, chúng ta mong muốn người lớn tôn trọng các em và công nhận các em có cá tính độc lập.
Nguồn: jjanshu
Dịch: Tâm lý học phạm tội và những điều bạn cần biết
#khoahoctoipham