Hồi tôi còn nhỏ, một trong những tiếp chạm đầu tiên của tôi với trà, là hình ảnh ông ngoại ngồi bên bàn trà. Ông nhấc cái phích nước Rạng Đông, rót nước nóng già vào ấm trà bằng sứ trắng vẽ hoa, tráng ấm, tráng chén. Ông xúc trà từ hộp thiếc, bỏ vào ấm sứ, rót thêm nước nóng, lại tráng một lần nước. Rồi lại rót nước nóng vào ấm, rồi đợi chừng vài phút, rồi rót ra chén nhỏ. Rồi ông uống trà.
Nguyên cái đoạn vừa kể trên, diễn ra chẳng lâu lắm đâu, nhưng hồi đó, với tôi, chúng lướt qua như một bộ phim chậm rãi nhiều phân cảnh.
Xung quanh vẫn tiếng các bác ồn ã quát bọn trẻ con ngồi gọn vào, lũ trẻ con thì vẫn í ới chạy nhảy hò hét đòi uống nước ngọt các kiểu. Nhưng với riêng tôi, thì trong một khoảng khắc nào đó, mọi thứ đã im bặt. Tôi bị thu hút bởi một thứ hoàn toàn khác với không gian, cảnh quan, mọi sự chung quanh. Tôi bị thu hút bởi một niềm rung cảm, mà thủa đó tôi chưa gọi được tên, song vô thức của tôi đã biết rằng: tôi muốn một điều khác.
Gần đây tôi cũng gặp một (vài) bạn trẻ gợi tôi nhớ đến cảm giác của chính mình năm xưa đó. Từng bạn, theo câu chuyện bên chén trà, mà tôi có dịp tiếp xúc, lần lượt kể tôi nghe về ngành học, công việc hiện tại của các bạn. “Nó không giống gì hết với những điều mà gia đình hình dung về em” - bạn kể.
Còn tôi thì hỏi “Sao em biết đó là điều em thực sự yêu thích?”. Bạn uống thêm một ngụm trà, rồi trả lời: “Thật ra em cũng không biết chính xác đâu chị ơi. Nhưng em biết chính xác điều mà em không thích.”
Tới đây thì, tôi phải gật gù thôi. Vì khi xưa tôi cũng vậy. Cái mình thích có khi còn là cái mơ hồ, cái cảm giác xa xôi mông lung mà ta chưa gọi rõ hay phác họa được ra. Nhưng cái chắc-chắn-không-phải-ta, cái hoàn-toàn-không-yêu-thích, thì ta có thể nhận biết, và loại trừ được.
Có thể không hay khi nói điều này, nhưng trong suốt quãng thời gian còn nhỏ, tôi đã không gặp ai mà mình muốn trở thành cả. Tôi biết mình sẽ không thành người này, tôi sẽ không sống như người kia, tôi sẽ không làm điều nọ, tôi sẽ không chọn như đây.
Nhưng cái tôi chọn là cái gì? Là một-cái-khác-đi.
Một cái khác, mà, đến tận hai mươi tuổi, tôi mới bắt đầu chạm vào được. Từ lúc bắt đầu chạm, đến lúc dấn thân, sung sướng mỉm cười, khổ đau khóc lóc, trầy da tróc vảy, bàn chân tươm máu…. Đó là câu chuyện của hành trình dài chứ nào phải một câu giãy lên đòi đồ chơi của con nít là có ngay được. Dù vậy, trước khi có được, đã mơ hồ thấy được, cái con đường mình mong muốn đi.
Tôi có một cái duyên may của người được tiếp xúc với trà, để rồi từ trà, tôi lại có thêm duyên được gặp gỡ với những người làm trà, người làm ấm chén, người làm khay trà, người làm hộp, người thêu khăn… Mỗi người mỗi nghề, song đều chung nhau ở cái đẹp của một ngách nghề nối giữa xa xưa và hiện tại.
Trà là một thức uống lâu đời của người Á Đông, hay người Việt, nhưng con đường mà trà đã đi qua, hương vị của trà, cách thưởng thức trà qua năm tháng đã mang nhiều biến đổi. Nếu bảo tôi uống lại vị trà ngày xưa mà ông tôi thường uống, thì tôi chịu thua, tôi không uống nổi cái phong vị đắng chát đó. Nhưng tôi đã neo vào cái hình ảnh đó mà đi cho đến tận ngày gặp được vị trà thuộc về mình.
Cũng như chiếc khay trà và hộp trà của Phùng Ân Artisan mà mới gần đây thôi, tôi mới có dịp được sở hữu, ngay trong quán trà của mình Lạc Teahouse. Chiếc khay có cái tên thật đẹp: Khay trà Lilac - kể câu chuyện về loài hoa Lilac (Tử Đinh Hương) bằng những nét khảm sơn mài thanh tao và uyển chuyển, tỏa ánh sáng ngời khi dải nắng chiếu qua.
Tử Đinh Hương là đóa hoa tượng trưng cho thanh xuân rực rỡ, phóng khoáng, và tự do. Là đóa hoa trong mùa xuân của mỗi người, bằng tiếng gọi từ vô thức gợi lên, rằng ta muốn sống một-đời-sống-khác. Khác điều-đã-quen, khác điều-được-dạy, khác điều người-khác-bảo-là.
Tôi nhìn thấy được tinh thần nghệ nhân nghiêm cẩn và kỹ lưỡng trong từng sản phẩm của Phùng Ân Artisan, từ một chiếc hộp tre đựng quà, đến hộp trà nhỏ, chiếc khay sơn mài, đến từng chiếc lót ly… Tôi nhìn thấy hàng giờ hàng giờ làm việc của những người thợ Việt Nam yêu nghề, tẩn mẩn đánh bóng từng chiếc khay, từng nắp hộp.
Như nhìn một con đường “biết rõ vẫn khó đi".
Như nhìn lại mình: nỗi mơ hồ tuổi lên năm, nỗi băn khoăn tuổi mười sáu, nỗi đau đáu của những ngày hai mươi, và niềm thảnh thơi của người được chọn và được đi đến tận giờ-phút-này (thôi không nhắc thêm về tuổi nữa, già rồi!).
Xin cảm ơn một khay trà đẹp. Và xin cảm ơn tôi, của ngày hôm đó, đã chọn một-điều-khác-đi.
Nhược Lạc
