Gần mười năm tuổi đời, kí ức về vùng biển của tuổi thơ nằm đâu đó mà Xuân không kéo ra thành một hình ảnh chính xác được. Hơn mười năm từ ngày má mất, có lúc Xuân cũng thôi nhớ đến những kí ức cũ, nơi mà má nói bằng giọng lúc tỉnh lúc mê: " Con biết không, chỉ cần con nhặt mười lăm hòn sỏi dưới chân mình, xếp thành hình trái tim mà không có kẽ hở thì đệnh mệnh của con, tình yêu của con là ở vùng đất đó. Con có đi bốn bể chân trời, con cũng về đó trước khi chết!". Và vùng đất mà má gọi là đệnh mệnh cuộc đời má, nó là những hòn sỏi trên một bãi biển nào đó giữa bao nhiêu bãi biển đẹp xinh trên đất nước này. Xuân nhiều lần nhặt sỏi dưới chân mình, chưa lần nào cô xếp đủ mười lăm viên mà khít lại thành hình trái tim, nó cứ loãng lổ vài nơi. Có đôi khi Xuân tự hỏi vậy đời mình, đệnh mệnh mình là ở đâu?
Tháng trước, ra thăm mộ má, lần giỗ thứ mười rồi, tấm hình trên bia mộ cũng nhạt dần từ ánh mắt tới cả gương mặt đẹp gần như rõ nét của má. Xuân hỏi má liệu còn chôn má ở đây,nơi không phải là đệnh mệnh, má có nhớ quê không? Rồi đếm những còm cõi trong túi mình, Xuân hứa "Có lẽ con sẽ đi tìm nơi dành cho má!". Vậy nên hôm nay Xuân ngồi đây, trên bãi biển gần nơi xuân ở nhất.
Trong kí ức chập chờn của má. Năm đó, dọc đường người ta chạy, gọi nhau í ới, gồng gánh con trong hai đầu thúng, thậm chí cả chó gà. Giã đình Xuân có 4 người, bà Xuân, anh trai và hai mẹ con Xuân. Bà nói rằng chỉ cần cố chạy đến tàu, đến tàu thôi là sống. Nhưng giữa đường thì má đi lạc, Xuân cố chạy tìm được má thì lạc mất anh và bà. Từ đó Xuân cùng người mẹ thần kinh không bình thường, nửa tỉnh nửa mê, sống lay lắt từ nơi này qua nơi khác. Mãi tới khi Xuân mười lăm mười sáu tuổi cô mới có một công việc để không phải đi ăn xin. Xuân trở thành người ở cũng như không ở tại vùng đất này bao nhiên năm dài. Má mất, Xuân sống một mình, không chồng không con.
Xuân thả chân trần đi dọc bãi biển. Ngoài cát biển, ngoài những vỏ sò, bãi biển có rất nhiều viên sỏi trắng. Xuân nhặt lên mười lăm viên, rồi lại bỏ xuống, rồi lại nhặt lên. Cảm giác không tin tưởng lắm vào trò chơi đệnh mệnh ấy, nên nhặt lên không vừa ý lại bỏ xuống, cứ nghĩ những viên sỏi dưới chân mình mới là những viên quyết định đời mình chứ không phải những viên sỏ cô đang cầm trên tay. Hơn hai lần cô đặt những viên sỏi xuống bờ cát mịn màng, định lòng sẽ xếp lại, nhưng rồi cô lại nhặt lên, Cô khảo khát tìm nơi mà má gọi là đệnh mệnh, tìm lại ba và anh trai cô.
Nhưng tìm thế nào đây khi đến cả một cái tên cô còn không nhớ. Manh mối duy nhất là tên gọi " thằng Đực con Gái!". Má Xuân gọi trong những cơn đau đầu, hay trong những cơn hoảng loạn đó thiếu thuốc điều trị. Nhưng đã hơn bốn mươi năm, còn ai nhớ được những thằng Đực, con Gái khi ngày nó rời đi là ngày loạn lạc và chỉ mới năm bảy tuổi đầu. Nhiều khi còn của chính họ, họ còn chẳng nhớ nổi tên. Xuân cứ lang thang mãi từ con đường này qua con đường khác, từ làng chài này qua làng chài nọ, chân đã mỏi rã rời, lòng gần như không còn kiên trì được nữa. Nghĩ có lẽ nơi mình từng sinh ra chắc không phải ở đây. Thôi thì sẽ đến một nơi khác xa hơn!
Đêm trăng thanh mát,Xuân ra bờ biển ngồi, mười lăm viên sỏi trong túi chạm nhau kêu lạo xạo. Hãy Xuân cứ thử đi, nếu trái tim khít lại từ mười lăm viên sỏi đó, thì Xuân sẽ tự cho mình thêm một cơ hội nữa để hy vọng. Xuân ngồi xuống cát, bỏ từng viên sỏi ra khỏi túi và bắt đầu xếp, Xuân nghe tiếng ngực mình đập mạnh như thế chỉ cần mình xếp sai thì sẽ có điều gì ghê gớm xảy ra. Nhưng dù sao đó cũng chủ là một trò chơi thôi mà.Xuân nghĩ vậy rồi tỉ mẩn ngồi xếp. Thằng bé bưng rổ quà lưu niệm đi bán dạo, ngang qua chỗ Xuân, nó tò mò đứng nhìn rồi tò mò ngồi hẳn xuống. Thấy Xuân ngồi xếp lâu quá, nó nóng ruột thò tay vô lấy một hòn cho cô. Xuân giật mình, giật hòn sỏi trên tay nó:
- Của cô mà!
Thằng nhỏ nghiêng đầu cười:
- Trò này còn chơi hoài, xếp hình chớ gì!
Xuân phụng miệng:
- Không phải xếp hình bình thường đâu, trò chơi đệnh mệnh đó! Phải xếp thành hình trái tim mới được!
Thằng nhỏ giương mắt nhìn Xuân, nhìn kĩ lắm. Xuân lại nhìn nó, tròn mắt hỏi:
- Con nít tò mò làm gì?
Thằng nhỏ có một ánh mắt quên và thân thuộc, dường như Xuân đã nhìn thấy đâu đó trên dọc đường cô đã đi qua. Hay nó nằm đâu đó trong kí ức mà bỗng dưng Xuân nghe lòng rộn lên những tiếng gọi hồ nghi không rõ nghĩa. Thằng nhỏ lại hỏi Xuân:
- Cô ở đây lâu không?
Xuân chần chừ, định hỏi nó là hỏi làm chi nhưng thằng nhỏ chẳng đợi Xuân trả lời mà nó đứng dậy nói một hơi:
- Cô đợi con ở đây nghen! Nhứt định đợi nghen! Con quay lại liền!
Rồi nó cắm cổ chạy mà không giải thích gì hết. Xuân ngớ người nhìn bóng thằng nhỏ khuất sau những bóng dừa. Xuân mỉm cười, cúi xuống mân mê sắp sửa những hòn sỏi của mình. Xuân cứ xếp rồi sửa rồi lại xếp, người đi dạo quanh cô cũng đi về nhà cả. Bờ biển dài hút trong đêm còn lại mỗi mình Xuân ngồi chơi trò chơi mà chẳng biết có mang lại chút hy vọng gid cho mình không? Còn ba viên, hai viên rồi đó một viên, nó khít thành hình trái tim không một kẽ hở. Xuân ôm ngực mình, cười mừng rỡ như vừa trút cả gánh nặng xuống hình trái tim trên bãi cát.
Xuân ngẩng lên thì thấy thằng bé bán đồ lưu niệm khi nãy đã đứng đó từ khi nào, cạnh nó là một người đàn ông, tóc đã muối tiêu. Nhưng khi nhìn vào mắt người đó, cả một trời tuổi thơ trong Xuân trỗi dậy. Xuân nghe tiếng gọi của má, tiếng gọi của ba, tiếng anh trai mình xen lẫn những tiếng cười giòn tan hạnh phúc. Người đàn ông đó rưng rưng nhìn Xuân, rồi anh bước lại khẽ khàng hỏi:
- Gái à, phải em không?
Nước mắt Xuân trào ra,bốn mươi mấy năm rồi, tuổi thơ lạc đâu mất trong vùng kí ức khổ đau vất vưởng cùng người mẹ điên, giờ lại đứng trước mặt mình đây. Chân cô như không thể đứng được, hạnh phúc mà sao lại khiến người ta đau đớn thế này?
Người đàn ông đó ôm cô vào lòng, siết rất chặt, nói thốn thức:
- Anh và ba đã đi tìm em với má suốt mấy chục năm trời mà không biết em ở đâu. Ai cũng nói má với em chết rồi, bom đạn vậy mà sao cứ tin là sống để tìm làm gì. Nhưng ba không tin, ba nói chắc chắn má và em vẫn sống...
Cứ để nước mắt trào ra để nó chảy như bao nhiêu năm chưa bao giờ khóc. Nước biển mặn mòi, lòng người ta cũng vậy, mặn quá rồi không thể dứt ra mà quên, nhớ đến cả cuộ đời còn day dứt.
Mộ ba nằm chênh vênh vách núi, mắt nhìn ra biển. Anh ngùi ngùi kể:
"Hồi đó, anh và bà đã chạy được đến cảng, leo lên thuyền rồi nhưng không thấy em với má, ba quay xuống tìm. Rồi người ta bảo thôi lên thuyền đi, ổn định rồi về tìm mẹ với em sau cũng được. Nhưng ba hổng đành, ba dắt anh quay về. Đi ngược dòng người đang đổ về cảng, bom đạn trên đầu, ba nhìn tận mắt từng người coi phải má không, thậm chí bà còn dắt anh đi lật xác từng người đã chết dọc đường đi tìm má cho ra. Nhưng mấy ngày trời về đến nhà cũ rồi, vẫn không thấy em với má đâu.
Ba nói, má ít khi tỉnh, nhưng lúc tỉnh má thích chơi trò xếp hình với ba, họ cứ ra bờ biển này, nhặt những hòn sỏi rồi xếp thành hình trái tim cho khít nhau. Má mê trò chơi đó lắm. Suốt những tháng năm tìm má, đêm nào ba cũng ra biển ngồi, nhặt sỏi rồi xếp thành hình trái tim, chỉ mong má có thể về, theo dấu đó mà về, mà đợi. Tới lúc chết, ba cũng dặn anh phải xếp những viên sỏi như vậy, biết đâu má sẽ về. Nhưng anh không tin , anh nghĩ má không còn nữa. Làm sao mà em với má sống được chừng đó thời gian giữa bom đạn, đói nghèo. Em thì nhỏ, má thì điên.
Thằng nhỏ bán hàng rong này là cháu nội anh, nó cũng biết cái trò chơi xếp sỏi đó. Nó thấy em chơi, nó thất thanh chạy về kêu anh rằng nó tìm được người ngồi chơi xếp sỏi hình trái tim rồi".
Nói xong rồi anh khóc, anh Đực, người anh trai bảy tuổi ngày xưa của Xuân. Trong ký ức mờ nhạt của cô, anh gầy, đen nhẻm, hay mặc quần đùi và đi chân đất, nhưng anh chạy nhanh không ai bằng.
Bao nhiêu năm, bây giờ tóc anh đã đổi màu, da anh nhăn nheo, đồi mồi nổi lên từng lớp. Duy nhất chỉ có ánh mắt là còn nguyên, dẫu sao bao nhiêu nhớ thương đau khổ rồi,mắt anh vẫn là đôi mắt anh Đực bảy tuổi cùng cô chạy theo đoàn người suốt mấy ngày đường ra cảng năm nào.
Xuân quay đầu về phía núi, mỉm cười " Má ơi, con tìm được nơi mà má gọi là đệnh mệnh rồi. Anh em còn sẽ đưa má về để má chơi trò xếp hình trái tim bằng sỏi cùng ba, nghen má!."
