một buổi sáng tháng năm, làng Phaouê, cái làng đẹp như tranh vẽ nằm chính giữa miền Brơtanhơ, có một người đàn bà đi xe ngựa vào làng. Bộ xiêm áo rộng lòa xòa màu xám xịt, tấm khăn voan gấp lại che mặt vẫn không giấu được cử chỉ duyên dáng tuyệt vời và vẻ đẹp lộng lẫy của nàng. Bà ta vào quán ăn lớn trong làng ăn vội bữa sáng. Sau đó gửi hành lý cho chủ quán, hỏi thăm một vài điều, rồi xuyên qua làng đi sâu vào cánh đồng. Lúc đó vào khoảng giữa trưa. Chẳng mấy chốc con đường trước mặt chia thành hai ngả, một ngả đi Kimpeclê, ngả kia đi Kanhpê. Người đàn bà chọn ngả này, đi xuống thung lũng rồi leo lên phía bên kia và nhìn thấy phía tay phải chỗ bắt đầu con đường làng, một cái cột mang tấm biển đề: “Lôcơrip - 3 kilômét”. - Đây rồi! - Người đàn bà nói một mình. Tuy nhiên sau khi đưa mắt quan sát một lượt xung quanh, nét mặt người đàn bà bỗng trở nên lúng túng, có lẽ vì bà ta không trông thấy cái mình định tìm hoặc giả do đã quên mất những điều người ta chỉ dẫn? Quanh đây không một bóng người. Ở miền đồng quê xứ Brơtanhơ khó nhìn thấy cái gì xa một tí về phía chân trời, sau những đồng cỏ rộng bạt ngàn viền cây cối và những mỏm đồi chập chùng nhấp nhô như sóng biển. Một ngọn tháp nhà thờ y như vừa chợt nhô lên giữa màu xanh chớm nở của mùa xuân, mặt trước nhô ra một mảng màu xám với các cửa sổ khép kín cách làng không xa. Tiếng chuông đọc kinh nhật tụng buổi trưa ngân nga giữa không gian vắng vẻ. Rồi tất cả lại chìm trong im lặng và thanh bình. Người đàn bà ngồi lên đám cỏ dại bên sườn đồi lấy những trang thư trong túi ra đọc. Trên trang đầu bức thư là một cái tên pháp lý: “Hãng Đuy Tơrâyli - Văn phòng cung cấp ý kiến tham khảo và tin mật”. Dưới đề địa chỉ người nhận: “Gửi bà Vêrôních ở Mốt, Bơđăngxông”. Người đàn bà đọc khẽ. “Thưa bà, Bà sẽ không thể tin được lại có một niềm khích lệ nào đó thúc đẩy tôi cùng lúc hoàn tất cả hai trọng trách mà bà vui lòng giao phó cho tôi trong bức quí thư hồi tháng năm năm 1917. Tôi không bao giờ quên những điều kiện, nhờ đó suốt mười bốn năm qua tôi đã có thể hợp tác hiệu quả với bà giữa lúc các sự kiện nặng nề đang làm cuộc đời bà trở thành đen tối. Thật vậy, chỉ tôi là người có thể cung cấp cho bà những tin tức đáng tin cậy về vụ tai nạn đã dẫn đến cái chết của ông Ang toan Đecgơmông, người cha thân thiết đáng kính và Phơrđngxoa, cậu con trai rất đỗi yêu thương của bà. Thành công ban đầu trong nghề nghiệp tất sẽ dẫn đến nhiều thắng lợi huy hoàng khác nữa. Cũng chính tôi, xin bà chớ quên, người làm theo yêu cầu của bà, đã nhận rõ lợi ích to lớn của việc kéo bà ra khỏi mối thù hận và cũng có thể nói, ra khỏi mối tình cuồng si của chồng bà bằng cách xúc tiến những việc vận động cần thiết để đưa bà vào tu viện Cácmêlit. Cuối cùng khi cuộc sống ẩn dật trong tu viện đã chứng minh nó hoàn toàn đối nghịch với tính cách của bà, cũng chính tôi đã tìm cho bà chỗ đứng tầm thường ấy, làm một nhân viên bán mũ phụ nữ ở Bơđăngxông, cốt tránh xa các thành thị nơi đã cuốn trôi những năm tháng thơ ấu cùng với những tuần trăng mật của bà. Bà là một người có nhãn quan với cuộc sống, đã thấy sự cần thiết phải làm việc, làm việc để sống và để khỏi phải tư lự. Bà sẽ toại nguyện và sự thực bà đã toại nguyện. Bây giờ nói đến công việc. Hai việc chúng ta đang tiến hành. Trước hết hãy nói đến kẻ trong cơn bão táp trở thành chồng bà. “Alêxi Voócki. Theo giấy tờ, ông ta sinh ở Ba Lan. Theo lời của chính ông, đó là con vua! về chuyện này tôi chỉ nói một câu vắn tắt: Ám muội và bí ẩn! Ngay hồi đầu chiến tranh, từ một trại tập trung gần Cácpăngtơra ngài Voócki đã vượt ngục sang Thụy Sĩ. Khi trở về Pháp, ông ta cầm chắc án tử hình, một lần nữa, Voócki lại trốn khỏi nhà giam và biến mất trong vùng rừng rậm Phôngtenơbơlô. Tuy nhiên ông ta vẫn không thoát. Có kẻ nào đó đã giết chết ông ta”. “Thưa bà, tôi vừa thuật Chiến tranh đã làm đảo lộn cuộc sống đến nỗi ngày nay ít người còn nhớ vụ tai tiếng Đecgơmông xảy ra cách đây chỉ vài năm. Chúng ta thử ôn lại khái quát diễn biến của sự việc đó. Ăngtoan Đecgơmông là một người được đánh giá cao qua các công trình nghiên cứu của ông về nền kiến trúc cổ Brơlanhơ. Vào một ngày tháng sáu năm 1902, Ông Đecgơmông dạo chơi trong rừng cùng với con gái, thình lình bị bốn người lạ mặt xông ra tấn công. Họ đánh một gậy vào mặt, ông ngã xuống bất tỉnh. Còn cô Vêrôních “kiều diễm” như các bạn cô thường gọi, thì đã chống trả một cách chiếu lệ và bị lôi vào chiếc ô tô gần đó. Những người chứng kiến màn kịch hôm ấy thấy chiếc xe phóng như bay về phía bờ biển Xanh Cơlu. Ngay hôm sau người ta đã vỡ lẽ. Đơn giản đây chỉ là một vụ bắt cóc. Bá tước Alêxi Voócki, chàng thanh niên quý tộc Ba Lan luôn tự hào mình thuộc dòng dõi vua chúa. Anh ta có rất nhiều tiếng xấu nhưng bề ngoài vẫn ra vẻ oai vệ. Voócki mê cô Vêrôních Đecgơmông. Cô này hình như cũng yêu anh ta. Nhưng bố cô không tán thành, nhiều lần mắng nhiếc Voócki. Vì vậy Voócki tính chuyện mạo hiểm. Không cần biết Vêrônich có đồng tình với mình hay không. Công bằng mà nói, Vêrônich xưa nay vốn không ưa tính tình của bố. Hơn nữa một vài bức thư ngỏ cũng công khai nói toạc ra rằng Ăngtoan Đecgơmông là người lầm lì thô bạo, tư tưởng ngông cuồng, tâm địa hẹp hòi, đầu óc biển lận bần tiện, và ngần ấy đức tính đã đủ đem lại nỗi thống khổ cho con gái ông. Đecgơmông thề theo sát Voócki để trả thù. Ông bằng lòng cho anh ta lấy con gái mình. Đám cưới được tổ chức ngay sau đó hai tháng tại Nixơ. Nhưng mới một năm người ta lại được nghe một loạt tin làm chấn động dư luận. Khư khư với lời nguyền thuở trước, Đecgơmông bắt cóc đứa con đầu lòng của Vêrôních đưa đi Vilơpkơrang, rồi từ đó đưa tiếp sang nước Ý bằng chiếc thuyền du lịch nhỏ ông mới mua. Dọc đường, biển động, chiếc thuyền bị đắm ở gần bờ biển nước Ý. Bốn thủy thủ cùng đi được một thuyền to cứu vớt. Theo lời họ khai, ông Đecgơmông và đứa bé đã bị mất tích giữa những lớp sóng cao ngất. Nhận được tin chính xác về cái chết của bố và con trai, Vêrôních xin vào tu viện Cácmelit. Đó là những sự kiện đã xảy ra. Chắc chắn chúng phải xảy ra mươi bốn năm trước khi có câu chuyện mạo hiểm khủng khiếp ly kỳ có một không hai này, một câu chuyện thật trăm phần trăm mặc dầu một vài chi tiết thoạt nghe có vẻ hoang đường. Nhưng không sao. Chiến tranh bao giờ cũng làm cho thực tại thêm rắc rối đến mức các sự kiện trong đời sống chúng ta có thể diễn ra ngoài quy luật của nó. Như câu chuyện tôi sắp kể ra đây được vay mượn trong tấn đại bi kịch loài người một vài tình tiết nào đó khác thường, phi lý và đôi khi kỳ quặc nữa. Phải cần đến toàn bộ ánh sáng chân lý chói lòa mới trả lại cho các sự kiện ấy cái nhãn hiệu sự thât vốn dĩ khá mộc mạc.
Comments