Những ngày tiếp theo, tôi vẫn thượng triều để giải quyết các vấn đề phát sinh của Đại Nam.
"Như các khanh đã biết Đại Nam mới thành lập và mới có thập tam thôn trên đảo. Quân đội chưa có, nông nghiệp không phát triển được và cả thương nhân còn e dè khi tới đảo".
Kiên bước lên trước:
"Thần nghĩ nên cũng gửi thư nhờ triều đình Phú Xuân cấp cho tiểu quốc của chúng ta hai doanh mỗi doanh bốn vạn ngũ bạch (4,500) quân, hai đoàn thợ thủ công bà thờ rèn có tay nghề , một số lượng lương thực gồm bốn bạch vuông gạo và một số ngũ cốc khác".
1 vuông gạo \= 604 gr 50, theo Nguyễn vănTrình và Ưng Trình, 1917. 1 phương còn gọi là vuông phổ thông gọi là giạ\= 38.5 lít, tuy nhiên cũng có tài liệu ghi là 1 phương \= 1/2 hộc, tức khoảng 30 lít.
Tôi gật đầu đồng ý với ý kiến này và phê duyệt, tôi hỏi:
"Còn vấn đề lập cư tại các đảo và tình hình ruộng đất và khai hoang trên đảo như thế nào rồi?".
Thắng đi ra nói:
"Dạ hoàng thượng, vấn đề khai hoang đảo đang gặp vấn đề nhưng vẫn đúng theo kế hoạch đề ra. Còn lập cư tại các đảo thì chúng ta đã có thêm bốn thôn và đang đi vào quỹ đạo. Dạ còn đây là danh sánh diện tích đất canh tác trên đảo ạ".
Rồi Thắng đưa một bản danh sách cho tôi, tôi cầm và đọc thì mỗi thôn có 40 mẫu tính tổng là 520 mẫu. Một mẫu là 3600 m² tính ra 520 mẫu có 1,872 km², trồng luông phiên các cây trồng. Tôi xem rồi nhìn Thắng nói:
"Đây là tất cả hả?".
"Dạ đúng ạ".
"Vậy là đất canh tác khá ít và giao thương khá chậm".
Tôi thở dài rồi nghĩ về phương pháp giải quyết thì Quang tiến lên bảo:
"Vậy chúng ta có thể xây dựng các cơ sở nghiên cứu nông nghiệp và quy hoạch thôn, làng lẫn đất canh tác".
Tôi sáng mắt lên tiếng:
"Đó cũng là một ý hay. Vậy sẽ tiến hành việc này đi. À việc xây dựng thành Đông Dương như thế nào rồi?".
"Dạ tiến độ không khả quan lắm".
"Khanh nói rõ đi".
"Dạ là vấn đề nhân công thì ổn nhưng vấn đề chính là... ờ...".
"Khanh nói đi" dù tôi cũng đã biết lý do rồi và tôi nói luôn:
"Trẫm biết lý do rồi, để trẫm có thời gian suy nghĩ thêm về vấn đề này đã. Trung nhớ làm bộ luật sớm trình lên cho trẫm, hôm nay bãi triều".
"Dạ".
Khi thượng triều xong tôi ở lì trong thư phòng và phòng riêng để suy nghĩ về cách giải quyết. Nghĩ cả một buổi cũng nghĩ không ra cách, đang ngồi nghịch bút lông để vẽ. Thời đại này chủ yếu dùng bút lông mà tôi không quen dùng nên tôi đành phải bảo người hầu lấy tạm than củi làm bút chì để vẽ. Đành rát lại vấn đề tiền để vẽ các bản thiết kế công cụ sản xuất và vũ khí hiện đại để hỗ trợ cho người dân trên đảo.
Ngày hôm sau, tôi thông báo triều đình tôi đích thân tới thôn người Hoa để hỏi vay tiền. Tôi đứng trước cổng làng, kiến trúc của người hoa hoà trộn với kiến trúc người việt làm tôi mê mẫn. Đang đứng nhìn thì có hai người đi ra cúi đầu chào tôi:
"Chào bệ hạ".
"Không có gì, trẫm muốn gặp các trưởng lão".
"Dạ mời bệ hạ đi hướng này".
Rồi hai người họ dẫn tôi và bốn cận vệ theo. Kiến trúc, văn hoá và trang phục phổ biến của người dân Tây nam bộ rất quen thuộc, càng đi tôi lại không muốn những người dân Việt lại chịu cảnh nô lệ.
"Mời bệ hạ vào trong".
"Được rồi hai người lui đi".
Đau đó tôi vào trong, có bốn bô lão đang cuối chào chào tôi:
"Bệ hạ vạn tuế, không biết bệ hạ tới gặp các người già này làm gì?".
"Các bô lão đứng dậy đi. Ngồi xuống ghế rồi nói vào vấn đề chính".
Tất cả đều ngồi vào bàn, tôi cũng không muốn dài dòng nói:
"Trẫm tới đây là muốn các bô lão cho triều đình mượn số tiền của thôn khố để lo chi phí".
Các bô lão đều đang bàn tán về vấn đề này, sau một lúc có một bô lão lên tiếng:
"Thôn khố chúng thần đủ để giúp triều đình đâu ạ?".
Một cận vệ nói:
"Sao các ngươi dám không chấp...".
Tôi giơ Tây ra hiệu cho cận vệ đó im lặng, lúc đó tôi thay đổi sắc mặt từ thoải mái sang nghiêm nghị nhìn bốn bô lão một lượt rồi quay sang tên cận vệ còn lại nói:
"Tờ giấy đó đâu rồi".
"Dạ đây" tên cận vệ đó lấy giấy ra đưa cho tôi.
Tôi cầm lấy nhìn vào tờ giấy rồi đưa cho bốn người họ xem, tôi từ từ mở lời:
"Đây là những mối quan hệ của thôn với các thương nhân người hoa. Còn đây là thôn khố của thôn đủ chí phí cho thôn hơn thập năm".
Bọn họ đổ mồ hôi nhìn tờ giấy rồi nhìn tôi lấp bắp nói:
"Bệ hạ điều tra thôn".
"Đó là những thứ trẫm phải làm thôi. Trẫm đến đây không phải để uy hiếp, trẫm muốn lấy thì cả thôn khố đó đã vào tay triều đình rồi nhưng mà trẫm muốn thương lượng với các bô lão như các thương nhân. Văn thư đâu?".
"Dạ đây".
Một tờ văn thư được đưa ra và tôi đưa về phía các bô Lão rồi nói:
"Đây là văn bản giao dịch giữa triều đình và thôn. Nếu đồng ý hai bên ký và trẫm sẽ đóng ấn tính coi như chấn cứ".
Văn bản ghi như sau:
-Hôm nay, Ngày Ất Sửu Tháng Tân Mão Năm Tân Dậu, Tại thôn Đường Nhơn thuộc.
-Hai bên gồm có: Thôn Đường Nhơn thuộc phía bắc đảo (bên 1) và triều đình Đại Nam tại thôn Dương cảng Đông (bên 2).
-Trên cơ sở thỏa thuận, hai bên thống nhất ký kết văn bản hợp tác đôi bên với các điều khoản như sau:
Điều 1: nội dung công việc:
A/Bên 1 đồng ý các khoản cho bên 2:
1/Tiền: 20 quan tiền (1 quan tiền bằng 30 đồng tiền gián).
2/Nhân công: 10 nam nhân, 10 thợ thủ công, 10 thợ rèn.
3/Lương thực: 200 phương gạo, 100 phương ngũ cốc.
4/Nguyên liệu: 200 cây gỗ.
5/Thương nhân: lên danh sách các thương nhân người hoa hay tới đảo
B/Bên 2 đồng ý các khoản cho bên 1:
1/Miễn tất cả thuế: 2 năm trừ thuế tạp dịch.
2/Số đất và gỗ dư triều định sẽ xảy dựng hội tương tế và công trình phục vụ người dân.
3/Bang họ vua cho những người hoa vô gia cư và người tới làng định cư.
4/Hỗ trợ thôn việc sửa chữa nhà: bộ công sẽ lên kế hoạch.
5/Triều đình sẽ cung cấp ruộng đất và 2 quan tiền cho công nhân hỗ trợ triều đình.
Điều 2: Tiến độ thanh toán
-Bên 1 sẽ cung cấp cho Bên 2 toàn giá trị văn bản trong vòng 07 ngày kể từ ngày mai.
-Bên 2 sẽ cung cấp cho bên 1 khi bên 1 cung cấp đúng theo tiến độ trong vòng 1 tháng.
Điều 3: quyền và nghĩa vụ
A/Bên 1:
Thực hiện thanh toán đầy đủ và đúng thời hạn theo quy định của văn bản này;
Hỗ trợ và hợp tác thuận lợi để Bên 2 hoàn thành công việc đúng thời hạn;
3.Bên 1 có quyền khiếu nại triều đình nếu phát hiện Bên 2 không làm đúng thỏa thuận của Hai bên tại Điều 2. Bên 1 phải thực hiện đầy đủ các trách nhiệm quy định trong văn bản này;
B/Bên 2:
1.Bảo đảm cho Bên 1 được miễn trừ mọi trách nhiệm pháp lý và đảm bảo quyền công dân theo quy định pháp luật;
2.Bên 2 cam kết đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu theo quy định tại Điều 1 của văn bản. Trong quá trình thực hiện dưới sự xác nhận của hai bên, nếu có chi phí và vấn đề con người phát sinh giữa hai bên thì bên 2 sẽ triệu trách nhiệm;
3.Làm hàng cho Bên 1 đảm bảo thời gian đúng theo tiến độ quy định tại Điều 1 Hợp đồng này;
4.Chịu trách nhiệm hoàn toàn và không giới hạn những tai nạn lao động xảy ra trong quá trình thực hiện công việc của Bên 2 cho đến khi bàn giao đầy đủ cho Bên 1;
Chịu trách nhiệm hoàn toàn và không giới hạn đối với những rủi ro xảy ra đối với quá trình vận chuyển, sửa chữa và xây dựng cho Bên 1. Thực hiện đầy đủ các trách nhiệm quy định trong văn bản;
Điều 4: bất khả kháng
Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra mang tính khách quan và nằm ngoài tầm kiểm soát của các bên như động đất, bão, lũ lụt, lốc, sóng thần, lở đất, hỏa hoạn, chiến tranh hoặc có nguy cơ xảy ra chiến tranh,... và các thảm họa khác chưa lường hết được.
Điều 5: vi phạm và xử lý vi phạm
Bên 1 không thực hiện điều 1 đúng theo yêu cầu sẽ bị tạm giam và tra khảo 1 ngày. Nam chịu 20 rồi và nữ 10 roi, phải nộp phạt mỗi 1 quan tiền.
Bên 2 không thực hiện điều 1 đúng theo yêu cầu sẽ bị chém đầu.
Điều 6: điều khoản chung
1.Các Bên cam kết thực hiện nghiêm chỉnh các nội dung, điều khoản đã thoả thuận trong văn bản; không Bên nào được đơn phương sửa đổi nội dung văn bản. Mọi bổ sung, sửa đổi các điều khoản của văn bản phải được Hai bên thống nhất bằng văn bản.
2.Nếu trong quá trình thực hiện văn bản có khó khăn, trở ngại thì Hai bên bàn bạc giải quyết trên tinh thần hợp tác và tôn trọng.
3.Khi hai bên đã thực hiện đầy đủ các điều khoản quy định trong văn bản thì hợp đồng này mặc nhiên được thanh lý.
4.Hợp đồng có hiệu lực từ ngày ký và được lập thành 2 bản, Bên 1 giữ 1 bản, Bên 2 giữ 1 bản có giá trị pháp lý như nhau.
"Các khanh thấy sao?".
"Văn bản này thật chi tiết".
Nét mặt bọn họ thể hiện sự kinh ngạc và tôi cũng không chừng chừ đóng ấn tính triều đình vào bên 2 rồi nói:
"Trẫm đã thực hiện còn các bô lão".
Sau đó họ đã ký vào văn bản, tôi nở một nụ cười rồi thu gọn văn bản lại đưa cho cận vệ rồi nói:
"Các bão nhớ giữ bản đó cẩn thận, nếu mất trẫm sẽ không thực hiện đúng như văn bản đó ghi đâu".
"Rõ" rồi tôi cùng cận vệ hồi cung.
Updated 47 Episodes
Download
Bạn thích tác phẩm này? Tải APP để không mất lịch sử đọc.
Comments